Πρώτη υψηλού επιπέδου πολιτική επαφή Ελλάδας-Ρωσίας - Ανοικτά κρίσιμα ζητήματα

Πρώτη «διερευνητική» ελληνορωσική συνάντηση σε ανώτερο πολιτικό επίπεδο μετά την εκλογή της νέας κυβέρνησης, σήμερα στις 15:30 το απόγευμα στο Μαξίμου, μεταξύ του Έλληνα πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου και του Ρώσου υφυπουργού Εξωτερικών Βλαντιμίρ Τίχοφ. Θα προηγηθεί η συνάντηση στο υπουργείο Εξωτερικών του Ρώσου αξιωματούχου με τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Δρούτσα. Η απόφαση από ελληνικής πλευράς, συνάντησης του Έλληνα πρωθυπουργού και υπουργού Εξωτερικών με τον Ρώσο υφυπουργό, καταδεικνύει την σημασία που δίνει η νέα κυβέρνηση στην ταχεία και ουσιώδη αποκατάσταση των ελληνορωσικών σχέσεων. Τα ανοικτά θέματα που υπάρχουν δεν είναι απλώς «πολλά», είναι και κάτι παραπάνω: Είναι κρίσιμα. Και το γεγονός ότι εξακολουθούν να είναι ανοικτά ζητήματα όπως οι αγωγοί φυσικού αερίου (South Stream) και πετρελαίου (Mπουργκάς-Αλεξανδρούπολη), η αμυντική συνεργασία (υπογραφή κύριας σύμβασης BMP-3HEL, συμβάσεις follow-on-support για ZUBR, S-300PMU1 κλπ), σαφώς επηρεάζει και άλλα ζητήματα όπως οι ελληνικές εξαγωγές στην Ρωσία (η Ρωσία σήμερα αποτελεί κορυφαίο προορισμό για τα πάσης φύσεως ελληνικά προϊόντα αγροτικά, βιομηχανικά κλπ εκτός της Ε.Ε.), το ρωσικό τουριστικό κύμα κλπ. Και παρά την βιτρίνα των «καλών σχέσεων» που επικρατούσε τους τελευταίους μήνες της κυβέρνησης Καραμανλή, η πραγματικότητα ήταν τελείως διαφορετική: Από την άνοιξη και μετά η Μόσχα είχε βάλει «στο ψυγείο» τις ελληνορωσικές σχέσεις διακρίνοντας μία αδράνεια και αδυναμία υλοποίησης των συμπεφωνημένων από ελληνικής πλευράς που δεν μπορούσαν να δικαιολογήσουν. Ακόμα και για ζητήματα κρίσιμα και σημαντικά η Μόσχα έστελνε κατώτερα στελέχη να διαπραγματευθούν, σα να ήξερε το βραχύβιο μέλλον της κυβέρνησης Καραμανλή. Ειδικά οι σχέσεις με την υπουργό Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη που λόγω ΟΑΣΕ και Γεωργίας ήταν σε συνεχή διαπραγμάτευση με την Μόσχα, ήταν κάτι παραπάνω από παγωμένες. Ποιός μπορεί να ξεχάσει την δυσθυμία και αδιαφορία για τα τεκταινόμενα του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέϊ Λαφρόφ στην διάσκεψη του ΟΑΣΕ στην Κέρκυρα τον περασμένο Ιούνιο; Ίσως γιατί κανείς από τους Ρώσους αξιωματούχους δεν ξεχνούσε ότι η Ντόρα Μπακογιάννη την επαύριο των γεγονότων στην Γεωργία, τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 2008, επικαλούμενη την κρίση στις σχέσεις ΝΑΤΟ-Ρωσίας είχε σχεδόν «κατεβάσει» από το αεροπλάνο Έλληνες αξιωματικούς που επρόκειτο να ταξιδεύσουν στη Μόσχα για μία σειρά συμφωνιών υποστήριξης του ρωσικού στρατιωτικού υλικού που χρησιμοποιούν οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Κάπως έτσι αναβλήθηκε για άλλη μιά φορά η υπογραφή της συμφωνίας υποστήριξης των S-300PMU1, μία συμφωνία που θα έφερνε σε επιχειρησιακή κατάσταση το σύστημα και θα «κλείδωνε» το νότιο Αιγαίο από αέρος. Μία συμφωνία που ακόμα δεν έχει υπογραφεί. Οι σχέσεις της Ρωσίας με τη νέα ελληνική κυβέρνηση δεν ξεκίνησαν με τους καλύτερους οιωνούς. Πέρα από τις κορώνες του Γ.Παπανδρέου για «επαναδιαπραγμάτευση» του Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη (η Ρωσία ήδη έχει προχωρήσει σε χάραξη του αγωγού μέσα από την Ανατολική Θράκη και το Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη ελάχιστα την ενδιαφέρει αφού διακρίνει ότι οι δύο κρίκοι του σχεδίου, η Βουλγαρία και η Ελλάδα, είναι ασθενείς και αδύναμοι) η Μόσχα συνεχίζει τις διαδικασίες για τον South Stream. Η αδυναμία της Ελλάδας να εκμεταλλευθεί το στρατηγικό πλεονέκτημα που της είχε εκχωρήσει η Μόσχα, όχι απλώς έφερε την Τουρκία μέσα στο παιχνίδι του φυσικού αερίου με την διέλευσή του από την ΑΟΖ του Ευξείνου Πόντου, αλλά πλέον η Άγκυρα θεωρείται ο τρίτος ισχυρός πόλος στο project, μετά την Ιταλία! Τώρα η στάση της Μόσχας έναντι της Αθήνας θα είναι καθαρά στάση αναμονής: Δεν θα επιμείνει σε κανένα σημείο που η Αθήνα θα αντιδράσει. Π.χ. στον αγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, που σε τελική ανάλυση δεν είναι μόνο θέμα της Ελλάδας, αλλά θα πρέπει να υπάρξει και αποδοχή του σχεδίου και από την Σόφια, η Μόσχα θα παρουσιάσει μία ή δύο ακόμα εκδοχές οι οποίες αν δεν βρούν ανταπόκριση, εν συνεχεία θα αποχωρήσει και θα υλοποιήσει το σχέδιο μέσω Ανατολικής Θράκης. Ακόμα και για τον South Stream, έχουν εναλλακτική διαδρομή μέσω Ρουμανίας, παρακάπτοντας Βουλγαρία και Ελλάδα. Θεωρούν ότι «έχουν το καρπούζι, έχουν και το μαχαίρι» και ίσως να είναι έτσι. Στο θέμα της αμυντικής συνεργασίας, η εποχή που δέχονταν αδιαμαρτύρητα να χαρακτηρίζονται τα συστήματά τους «κονσερβοκούτια» επειδή η μία κυβέρνηση τα αγόραζε και η άλλη απλώς δεν τα συντηρούσε και τα έκανε να λειτουργούν πλημμελώς, έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί, ίσως γιατί κατάλαβαν πως παίζεται το παιχνίδι στην Ελλάδα. Στο θέμα της κύριας σύμβασης των ΒΜP-3ΗEL, σε προ δεκαημέρου επικοινωνία σε ανώτατο πολιτικό διακρατικό επίπεδο, κατέστησαν σαφές στην ελληνική πλευρά ότι το μόνο που αναμένει η Μόσχα είναι τήρηση των συμπεφωνημένων και υπογραφή της κύριας σύμβασης το συντομότερο δυνατό, ακόμα και εντός του έτους. Και κατόπιν ευτυχούς κατάληξης των ανωτέρω θα εξεταστούν ζητήματα όπως η ποσότητες διαφόρων αγροτικών προϊόντων που θα απορροφηθούν από την ρωσική αγορά, ο αριθμός των Ρώσων τουριστών που θα αφιχθούν το 2010 στην Ελλάδα κλπ Τα ζητήματα λοιπόν είναι πολλά και κρίσιμα. Κυρίως τα αποτελέσματα των σημερινών επαφών, αλλά και η επικείμενη συνάντηση του Ρώσου πρεσβευτή στην Αθήνα με τον υπουργό Εθνικής Άμυνας, Ε.Βενιζέλο, θα δώσουν μία πρώτη «γεύση» ως προς την τελική κατάληξη των ελληνορωσικών σχέσεων, ενώ ακολουθεί και το ταξίδι του πρωθυπουργού Γ.Παπανδρέου στην παγωμένη, γενικώς, Μόσχα... defencenet