Η Αγκυρα προκαλεί, η Αθήνα ανησυχεί

Ανεβαίνει η ένταση στο Αιγαίο και το ενδεχόμενο ενός θερμού επεισοδίου απασχολεί τους έλληνες επιτελείς

Το ενδεχόμενο ενός θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο, εν μέσω μάλιστα ρευστής πολιτικής κατάστασης στην Ελλάδα, απασχολεί ολοένα εντονότερα τους αρμοδίους κύκλους των υπουργείων Εξωτερικών και Αμυνας. Η λέξη «ψυχραιμία», η οποία κυκλοφορεί συχνά στους διαδρόμους του νεοκλασικού της Βασιλίσσης Σοφίας όταν η Αγκυρα ανεβάζει το θερμόμετρο (όπως το τελευταίο διήμερο με τη δραστηριότητα της τουρκικής αεροπορίας σε Αγαθονήσι και Φαρμοκονήσι), φαίνεται ότι δεν επαρκεί για να αποτρέψει τον «δύστροπο γείτονα» να καταγράφει σε σταθερή βάση τις διεκδικήσεις του στο Αιγαίο. Σύμφωνα με έμπειρους διπλωμάτες άλλωστε«έχει πλέον καταστεί σαφές ότι η κατευναστική πολιτική έναντι της Αγκυρας, καθώς και η υποστήριξη στην ενταξιακή της προοπτική, δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα. Απαιτείται αλλαγή και προσαρμογή στα νέα δεδομένα.Δεν αρκεί απλώς να επικαλούμαστε τον ρεαλισμό,αλλά και να τον εφαρμόζουμε»σημειώνουν. Στο Πεντάγωνο έχουν συζητηθεί συγκεκριμένα σενάρια σκλήρυνσης της ελληνικής στάσης, αλλά προς το παρόν παραμένουν στο συρτάρι. Μεταξύ αυτών φέρεται να είναι και η χρησιμοποίηση των συστημάτων αεράμυνας για την αναχαίτιση των τουρκικών μαχητικών. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν επίσης οι πληροφορίες ότι η Τουρκία προωθεί πρόγραμμα απόκτησης βαλλιστικών πυραύλων, το βεληνεκές των οποίων θα καλύπτει το Αιγαίο, την Κρήτη και τη μισή ηπειρωτική Ελλάδα. Η επίσκεψη του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Μπαράκ Ομπάμαστην Τουρκία την περασμένη εβδομάδα έχει πλέον ξεκάθαρα δώσει νέο αέρα στην τουρκική εξωτερική πολιτική. Η Αγκυρα νιώθει ότι έχοντας και την υποστήριξη της Ουάσιγκτον μπορεί να αναδειχθεί σε περιφερειακή δύναμη η οποία όχι απλώς θα διεκπεραιώνει τις αμερικανικές υποθέσεις στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και θα αποτελεί γέφυρα ΔύσηςΙσλάμ γινόμενη μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ), αλλά θα έχει και ελευθερία κινήσεων σε ζητήματα στενότερου εθνικού ενδιαφέροντος, όπως τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό. Ο αντίλογος στη συγκεκριμένη επιχειρηματολογία είναι ότι η Τουρ κία δεν επιθυμεί να τορπιλίσει την ενταξιακή πορεία της στην ΕΕ, ιδιαίτερα εν όψει της επαναξιολόγησής της τον προσεχή Δεκέμβριο. Ουδείς όμως φαίνεται να λαμβάνει υπόψη το ενδεχόμενο η Αγκυρα να είναι ικανοποιημένη όχι απαραίτητα με την πλήρη ένταξη, αλλά και με μία ειδική σχέση η οποία θα κατοχυρώνει ζητήματα που την ενδιαφέρουν (π.χ. οικονομικές και εμπορικές σχέσεις), αλλά παράλληλα θα της παρέχει περιθώρια ελιγμών. «Η Αγκυρα επιδιώκει ένταξη a la carte»υπογραμμίζουν διπλωματικοί κύκλοι. Ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι η Αγκυρα λειτουργεί μεθοδικά και σε πολλά επίπεδα. Στο καθαρά διμερές επίπεδο η Τουρκία κινείται πλέον σε τροχιά δημιουργίας επεισοδίου «α λα Ιμια». Δίνοντας έμφαση στην περιοχή Αγαθονησίου- Φαρμακονησίου, η τουρκική πολεμική αεροπορία επιχειρεί να «γκριζάρει» το καθεστώς της περιοχής. Και αν το κατοικημένο Αγαθονήσι αποτελεί ενδεχομένως δύσκολο στόχο, το γειτονικό Φαρμακονήσι μοιάζει πιο ευάλωτο, όπως επισημαίνουν κορυφαίοι διπλωμάτες. Δεν λείπουν μάλιστα και ορισμένες εκτιμήσεις που κάνουν λόγο ακόμη και για κατάληψη νησιού! Η επιμονή της Αγκυρας στην καινοφανή «θεωρία των γκρίζων ζωνών», την οποία πρωτοδιατύπωσε πριν από 13 χρόνια, εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της αμφισβήτησης διεθνών συνθηκών, όπως αυτή των Παρισίων του 1947 με την οποία παραχωρήθηκαν τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα. Οι Τούρκοι άλλωστε θεωρούν ότι μία σειρά νησίδων και βραχονησίδων που δεν αναφέρονται σε διεθνείς συνθήκες έχουν ακαθόριστο καθεστώς το οποίο πρέπει να αποσαφηνιστεί. Επιπλέον η Τουρκία εμφανίζεται να ξεπερνά το ταμπού του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης (ΔΔΧ). Πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν θα πρέπει να αποκλείεται μία αιφνίδια μεταστροφή της Αγκυρας, με την οποία θα αποδεχθεί τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου για την επίλυση διαφοράς ή διαφορών στο Αιγαίο. Αυτό εδράζεται στο ότι ορισμένες αποφάσεις διεθνών δικαστηρίων, όπως η πρόσφατη του ΔΔΧ για την οριοθέτηση των θαλασσίων συνόρων μεταξύ Ρουμανίας και Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα, περιέχουν σημεία ιδιαίτερα ενθαρρυντικά για την Αγκυρα, ακόμη και για τη μείζονα διαφορά της υφαλοκρηπίδας.
Πηγή