«Να επαναφέρουμε το Δόγμα του ΕΑΧ»

Το ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, Άκης Τσοχατζόπουλος, μιλά στη «Σ»


Σε συνέντευξη που παραχώρησε στη «Σ» ο υπουργός επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ τονίζει ότι, με την επαναφορά του δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου, «θα αποδειχθεί ότι (σ.σ. Κύπρος και Ελλάδα) εμμένουμε μαζί στη διεκδίκηση του μεγάλου εθνικού στόχου».

AKHΣ ΤΣΟΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μετά την απόφαση του δημοψηφίσματος, είναι σαφές πως υπάρχει «κόκκινη γραμμή»

Θέμα επαναφοράς του δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου, μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας, θέτει το ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, Άκης Τσοχατζόπουλος. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στη «Σ», με την ευκαιρία της εδώ παρουσίας του, για τους γιορτασμούς των σαράντα χρόνων από την ίδρυση της ΕΔΕΚ, ο κ. Τσοχατζόπουλος τονίζει την ανάγκη «να ισχύσει ξανά ο κοινός αμυντικός χώρος Θράκη, Αιγαίο, Κύπρος». «Έτσι», προσθέτει, «θα αποδειχθεί ότι εμμένουμε μαζί στη διεκδίκηση τόσο του μεγάλου εθνικού στόχου, όσο και ειρήνης, περιφερειακής ασφάλειας, σταθερότητας και συνεργασίας με όλους τους λαούς της περιοχής».

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης είναι το ακόλουθο:

Eρ.: Κύριε Τσοχατζόπουλε, σας έφεραν στην Κύπρο τα 40χρονα της ΕΔΕΚ. Φαντάζομαι, από την ίδρυση της ΕΔΕΚ, εσείς προσωπικά από τον καιρό της αντίστασης στη Χούντα, και αργότερα ως ΠΑΣΟΚ έχετε πολύ στενές σχέσεις ως αδελφά κόμματα. Πώς βλέπετε την πορεία της ΕΔΕΚ όλα αυτά τα 40 χρόνια;

Aπ.: Το ΠΑΣΟΚ και η ΕΔΕΚ δεν είμαστε μόνο δύο σοσιαλιστικά δημοκρατικά κόμματα της σύγχρονης εποχής. Εδώ και 40 χρόνια η ΕΔΕΚ και 35 το ΠΑΣΟΚ λειτουργούν ως κόμματα-κινήματα του λαού, που έθεσαν ως στρατηγικό τους στόχο τη δικαίωση των εθνικών θεμάτων του Ελληνισμού. Συγχρόνως έθεσαν τον άνθρωπο στο επίκεντρο των πολιτικών τους αγώνων για μια νέα δημοκρατική Ελλάδα, μια απελευθερωμένη δημοκρατική Κύπρο, όπου ειρηνικά θα συνυπάρχουν Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, στη βάση βέβαια μιας -βάσει του διεθνούς δικαίου- αποδεκτής, δίκαιης και βιώσιμης λύσης. Στην Ελλάδα σήμερα πρέπει να σας πω την ίδια στιγμή ότι το ΠΑΣΟΚ είναι στρατευμένο, μαζί με τους πολίτες, στον αγώνα να ανατρέψει τις καταστροφικές συνέπειες της κυριαρχίας του νεοφιλελεύθερου χρηματιστηριακού καπιταλισμού που ζήσαμε τα τελευταία χρόνια και παράλληλα να ανοίξει ένα νέο δρόμο και ένα νέο όραμα αλλαγής για το λαό μας.

Ο χρηματιστηριακός καπιταλισμός σε όλη την Ευρώπη τα τελευταία 20 χρόνια οδήγησε σε μια τρομακτική απαξίωση και αποδυνάμωση της κοινωνίας της εργασίας. Έκανε την εργασία φθηνότερη και υπονόμευσε τα δικαιώματα των εργαζομένων. Εμείς, το ΠΑΣΟΚ, σήμερα, παράλληλα με τα εθνικά θέματα, δίνουμε μια μάχη να πετύχουμε μια νέα ισορροπία μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας, που θα δικαιώσει τους εργαζόμενους και θα αποκαταστήσει τα δικαιώματά τους. Όπως για 30 χρόνια μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο που το σοσιαλδημοκρατικό ευρωπαϊκό μοντέλο καθιέρωσε μια ισορροπία κεφαλαίου-εργασίας, ώστε, παράλληλα με το κεφάλαιο, να συμμετέχει στα κέρδη και στον πλούτο και την εργασία και να αναβαθμίζεται το βιοτικό επίπεδο των κοινωνικών πλειοψηφιών. Αυτό πρέπει να το επιδιώξουμε ξανά και να ανατρέψουμε τη σημερινή άδικη και άνιση κατάσταση, όπου καλούνται οι λαοί να πληρώσουν το κόστος της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.

Eρ.: Είσαστε χρόνια στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα, υπήρξατε και ένας εκ των αντιπροέδρων. Πώς ήταν η συνεργασία σας με την ΕΔΕΚ;

Aπ.: Δουλέψαμε από κοινού, μαζί με τον Γιαννάκη Ομήρου, που εκτός από τους προσωπικούς δεσμούς βρεθήκαμε σε κοινούς αγώνες τόσο στο ΕΣΚ, όσο και σε όλους τους αγώνες Ελλάδας-Κύπρου. Με τον Βάσο Λυσσαρίδη -μια προσωπικότητα για την Κύπρο, όπως ο Ανδρέας Παπανδρέου για την Ελλάδα- γνωριστήκαμε από την εποχή της δικτατορίας, σύντροφοι και αγωνιστές στο ίδιο μετερίζι, στην πρώτη γραμμή. Προσωπικά, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δεν είμαι τώρα στο Κοινοβούλιο, παραμένω στην πρώτη γραμμή των λαϊκών και κοινωνικών αγώνων, μια και το όραμα μιας κοινωνίας δικαιοσύνης, αλληλεγγύης, ανθρωπιάς, αξιοπρέπειας και σοσιαλισμού παραμένει η κινητήρια δύναμη της πολιτικής δράσης.

Ερ.: Μήπως αισθάνεστε λίγο μόνοι στην Ευρώπη ως ΠΑΣΟΚ και ΕΔΕΚ, γιατί φαίνεται ότι τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης έχουν κάνει μια δεξιά στροφή. Είναι έτσι;

Απ.: Είναι ιστορικά ενδιαφέρον να δούμε ότι, όπως σας είπα, οι ευρωπαϊκοί λαοί ακολούθησαν το σοσιαλδημοκρατικό μοντέλο, το οποίο εξασφάλισε το κοινωνικό κράτος, τα δικαιώματα των εργαζομένων και κατοχύρωσε τις κοινωνικές συμφωνίες μεταξύ των εταίρων. Βέβαια, με την κατάρρευση, το '89, του υπαρκτού σοσιαλισμού, όλα αυτά μπήκαν στο περιθώριο. Αχαλίνωτος και ανεξέλεγκτος πλέον ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός, ξεπέρασε κάθε όριο, εξασφαλίζοντας υπερσυσώρρευση κερδών στο παγκόσμιο κεφάλαιο. Εφόρμησε ενάντια στους πολίτες, στους εργαζόμενους, μείωσε τα εισοδήματα και την ασφάλειά τους και επέβαλλε φθηνή εργασία. Σκεφθείτε ότι οι μισθοί στις ΗΠΑ σε πραγματική βάση ελάχιστα αυξήθηκαν εδώ και 30 χρόνια. Έτσι καταλαβαίνουν πολύ ακριβά σήμερα οι Αμερικανοί εργαζόμενοι, με την υψηλή ανεργία και τον τεράστιο αριθμό απολύσεων, ότι υπήρξαν υποχείριο της καπιταλιστικής νεοφιλελεύθερης χρηματιστηριακής οικονομικής εξουσίας. Αυτά τα ίδια μεγάλα οικονομικά συμφέροντα υπονόμευσαν την παγκόσμια κοινωνία. Μέσα από τη φρενήρη και ακόρεστη κερδοσκοπία τους τα τελευταία χρόνια διέπραξαν τη ληστεία του αιώνα, οδηγώντας στην αμερικανική χρηματοπιστωτική «φούσκα» και στην «απαλλοτρίωση» πάνω από 4 τρις δολαρίων από την παγκόσμια οικονομία. Και δυστυχώς καλούνται οι λαοί στις επόμενες γενιές να τα πληρώσουν.
Τη δεκαετία του ’90 οι σοσιαλδημοκράτες για να κατακτήσουν την κυβερνητική εξουσία συμβιβάστηκαν με το νεοφιλελευθερισμό. Εντούτοις, τα πράγματα δεν άλλαξαν. Παρέμεινε κυρίαρχο το κεφάλαιο, παρέμεινε κυρίαρχη η νεοφιλελεύθερη πολιτική και η εργασία πέρασε σε δεύτερη μοίρα, αποδυναμωμένη και απαξιωμένη, ενώ οι εργαζόμενοι, αντιμετωπίζοντας τεράστια ανεργία και αποκαθήλωση του κοινωνικού κράτους, προσπαθούν να εξασφαλίσουν τα ελάχιστα προς το ζην. Στην Κύπρο ίσως δεν υπάρχει τόσο έντονο αυτό το φαινόμενο, αλλά στην Ελλάδα υπάρχει φτώχια. Η μεσαία αστική τάξη, που στη δεκαετία ΠΑΣΟΚ είχε κατακτήσει ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο, συμπιέστηκε, οι πολίτες υποφέρουν, τα εισοδήματα μειώθηκαν. Μαζί με τους ανέργους, τους κοινωνικά αποκλεισμένους και τους συνταξιούχους, η μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία δεν μπορεί πλέον να επιβιώσει και αγωνιά. Θέλει λύση, ζητεί έξοδο απ’ την κρίση. Την έξοδο από την κρίση αυτή ανέλαβε να φέρει σε πέρας το ΠΑΣΟΚ και ο Γιώργος Παπανδρέου.

Στο τελευταίο συνέδριό μας, το ΠΑΣΟΚ στράφηκε προς τα αριστερά, ήρθε πιο κοντά στο λαό και δεσμεύθηκε σε μια νέα δημοκρατική προοδευτική στρατηγική αλλαγής της Ελλάδας. Πορεία Αλλαγής για μιαν άλλη ανάπτυξη, κοινωνικά, οικονομικά, πολιτισμικά, περιβαλλοντικά, για να μπορέσουμε να αποκαταστήσουμε τις αδικίες κατεδαφίζοντας τις συνέπειες της κυριαρχίας του νεοφιλελευθερισμού που τα τελευταία χρόνια έχει απομυζήσει το λαό. Και το νέο αναπτυξιακό μοντέλο συνδέεται με την πάλη κατά της ρύπανσης του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής και βασίζεται στη συνολική παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, των επιχειρήσεων, της επιχειρηματικότητας, του εμπορίου, των υπηρεσιών. Ιδιαίτερα οι τελευταίες αποτελούν, για μένα, τη μεγάλη δύναμη. Όλα αυτά τα χρόνια η Κύπρος και Ελλάδα, χάρη στις υπηρεσίες και με την ενδυνάμωση της εσωτερικής αγοράς καταφέραμε να αναπτυχθούμε. Παράλληλα, βέβαια, απαιτείται να υπάρξει ένα νέο κράτος στη θέση του κομματικού κράτους της δεξιάς που μας διέλυσε.

Μάχη ενάντια στα τουρκικά συμφέροντα

Ερ.: Με φέρνετε σε μία ερώτηση που θα την έκανα μετά. Έχουμε μετά τη μεταπολίτευση τρεις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ: Αντρέας Παπανδρέου, Σημίτης, Γιώργος Παπανδρέου. Δώστε μου, σας παρακαλώ, επιγραμματικά το στίγμα της καθεμιάς.

Απ.: Ανδρέας Παπανδρέου. ΑΛΛΑΓΗ. Η Αλλαγή που πραγματοποίησε ο Ανδρέας Παπανδρέου έχει μείνει βαθιά σφραγισμένη στη συνείδηση του ελληνικού λαού. Ο Ανδρέας κατάφερε να ξαναφέρει στο προσκήνιο της ιστορίας εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες πολίτες που μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο και τον εμφύλιο ήταν αποκλεισμένοι. Αποκαθιστώντας την εθνική συμφιλίωση, την ομοψυχία, την ενότητα, τη δημοκρατία, τα δικαιώματα, τη δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη για όλους τους πολίτες.
Προσωπικά θεωρώ την πολιτική του Ανδρέα Παπανδρέου, μια τολμηρή, αριστερή πολιτική. Οι μεγάλες αλλαγές τούς πρώτους μήνες διακυβέρνησης το '81, ήταν αριστερές πολιτικές ανατροπής καθεστώτος. Ανατρέψαμε τη δεξιά και οφείλαμε, ως σοσιαλιστές, να σταθούμε δίπλα στο λαό, να τον στηρίξουμε πρώτα απ’ όλα κοινωνικά και οικονομικά. Γι' αυτό η πρώτη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, παρά τις οικονομικές αδυναμίες, έδωσε οικονομικές παροχές και δουλειά στο λαό, ακριβώς για να αποκαταστήσει την κοινωνική δικαιοσύνη και την κοινωνική συνοχή. Τέτοιες πολιτικές, που για μένα είναι αριστερές, κοινωνικές, δημοκρατικές, έχουμε ανάγκη και σήμερα στην Ελλάδα, διότι περνάμε μια δύσκολη περίοδο.

Γι’ αυτό η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου πρέπει να φέρει μια νέα αλλαγή, ανάλογη αυτής του Ανδρέα Παπανδρέου. Βέβαια οι αντίπαλοι είναι διαφορετικοί. Όπως και στην Κύπρο, σήμερα έχουμε να δώσουμε μάχη ενάντια στα τουρκικά συμφέροντα. Δίνουμε τη μάχη ενάντια στον καπιταλισμό και τις συνέπειες της εισβολής και κατοχής, αλλά συγχρόνως δίνουμε τη μάχη στην Κύπρο μαζί με τις προοδευτικές δυνάμεις, μαζί με την ΕΔΕΚ, που θα εξασφαλίσει μια νέα εθνική στρατηγική Ελλάδας-Κύπρου.

Δύο «κόκκινες γραμμές»
Aπαντώντας σε σχετική ερώτηση ο κ. Τσοχατζόπουλος ανάφερε και τα ακόλουθα: Για μένα είναι «κόκκινη γραμμή» και ορόσημο τα τελευταία χρόνια στις σχέσεις Ελλάδας-Κύπρου, η απόρριψη του σχεδίου Ανάν. Με το δημοψήφισμα, ο κυπριακός λαός έβαλε τα πράγματα στη θέση τους και επέβαλε σε όλους πλέον το σεβασμό σε αυτήν την απόφασή του. Για μένα, μετά την απόφαση του δημοψηφίσματος, είναι σαφές πως υπάρχει «κόκκινη γραμμή».
Δεύτερη «κόκκικη γραμμή» είναι η κοινή στρατηγική Ελλάδας-Κύπρου, που βασίζεται κυρίως στην κοινή ασφάλεια και άμυνα -στο δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου-, που πρέπει να ξαναδυναμώσουμε. Να ισχύσει ξανά ο κοινός αμυντικός χώρος «Θράκη, Αιγαίο, Κύπρος». Έτσι θα αποδειχθεί ότι εμμένουμε μαζί στην διεκδίκηση τόσο του μεγάλου εθνικού στόχου, όσο και ειρήνης, περιφερειακής ασφάλειας, σταθερότητας και συνεργασίας με όλους τους λαούς της περιοχής. Ο Γιώργος Παπανδρέου, όταν ήρθε στην Κύπρο πρόσφατα, τόνισε ότι θα είμαστε μαζί στην αντιμετώπιση όλων των μεγάλων θεμάτων.

Ανάγκη για επιθετική στρατηγική από Ελλάδα και Κύπρο

Ερ.: Εδώ έχουμε μία Τουρκία, η οποία να ξέρει τι θέλει και πώς θα το πετύχει. Και η Ελλάδα και η Κύπρος αρκούνται σε μία αμυντική στάση και όπως έχει ειπωθεί, όταν σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα μία ομάδα δέχεται συνέχεια σουτ, ένας τερματοφύλακας κάποιο γκολ θα το φάει. Φάγαμε ένα το '74, θα φάμε άλλο;

Απ.: Χαίρομαι που κάνετε αυτή την ερώτηση. Θέτετε ένα κρίσιμο ζήτημα. Προσωπικά πιστεύω ότι άλλο η αμυντική στρατηγική, που είναι αναγκαία για την Ελλάδα και άλλο η πολιτική στρατηγική. Εμείς δεν είμαστε μια επιθετική δύναμη, δεν διεκδικούμε τίποτε από άλλους. Διεκδικούμε το σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και την ανάδειξη της διεθνούς νομιμότητας ως κυρίαρχο στοιχείο στη σχέση μας με τα άλλα κράτη, όπως η Τουρκία. Το ίδιο ισχύει και για την Κύπρο. Είναι άλλο όμως η πολιτική μας στρατηγική. Η πολιτική στρατηγική της Ελλάδας και της Κύπρου δεν πρέπει να είναι αμυντική, αλλά επιθετική. Να παίρνει πρωτοβουλίες, να αναδεικνύεται, να κινείται, γιατί αν δεν κινείσαι στη ζωή δεν μπορείς να πετύχεις τίποτε. Το να κάθεσαι και να περιμένεις να αμυνθείς στα επιθετικά σχέδια του άλλου, είναι συνταγή ήττας.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου μάς είχε διδάξει με τις πρωτοβουλίες που είχε πάρει, π.χ. στο σκοπιανό -που έκανε την ενδιάμεση συμφωνία-, αλλά και σε σχέση με την Κύπρο, που προχώρησε στην κοινή άμυνα Ελλάδας-Κύπρου. Τότε με τον πρόεδρο Κληρίδη συμφωνήσαμε και υλοποιήσαμε μια κοινή αμυντική πολιτική, με πολύ κόπο και θυσίες -που δεν είναι δημόσια γνωστές- από τον κυπριακό και το ελληνικό λαό. Οι πολιτικές και στρατιωτικές ηγεσίες των υπουργείων Εθνικής Άμυνας Ελλάδας-Κύπρου πετύχαμε να αισθανθούν οι Κύπριοι απόλυτα ασφαλείς έναντι οιασδήποτε απειλής της Τουρκίας. Συγχρόνως, όμως, με την κατοχύρωση της ασφάλειας και της άμυνας, εξασφαλίσαμε τότε και τη μεγάλη επιτυχία της Κύπρου, της Ελλάδας και του Ανδρέα Παπανδρέου, την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στη Σύνοδο Κορυφής της Μαδρίτης -όπου αναπλήρωσα τον Α. Παπανδρέου- συμφωνήθηκε να προχωρήσει η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας χωρίς προηγούμενη λύση του Κυπριακού. Ήταν Δεκέμβρης του '95, θυμάμαι, ο Ανδρέας ο Παπανδρέου μού είχε πει τότε: «Να πας και να πεις ότι εάν αυτό, δηλαδή την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων για την Κύπρο, δεν το πάρουμε, τότε θα φύγουμε». Ήταν σκληρή η γραμμή που είχε ο Ανδρέας Παπανδρέου, γιατί μόνο έτσι πετυχαίνεις. Έτσι πετύχαμε τότε και άνοιξε ο δρόμος για ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε.

Βεβαίως η Ελλάδα και Κύπρος πρωτοστατούν στο να μπει η Τουρκία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εφόσον βεβαίως τηρηθεί η ουσία των προϋποθέσεων για να μπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Βλέπετε το κλίμα στην Ευρώπη, τις μεγάλες κυβερνήσεις να συμμερίζονται αυτή την εκτίμηση. Νομίζω ότι οι Ευρωπαίοι παρακάμπτουν αυτό το θέμα. Είναι και αυτοί υπέρ της ένταξης της Τουρκίας αλλά χωρίς να μένουν αυστηρά προσηλωμένοι στην ουσία των προϋποθέσεων ένταξης.

Η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας

Στη βάση της πολιτικής που ανέλυσα προηγουμένως για τη μετά το '93 περίοδο, Ελλάδα και Κύπρος επενδύσαμε ανάλογα για την Τουρκία στην ευρωπαϊκή της προοπτική. Επιδιώκοντας μέσα από αυτόν το δρόμο και με συγκεκριμένα βήματα που οφείλει να ακολουθήσει η Τουρκία για να μπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, να εξασφαλίσουμε τη λύση προβλημάτων που αφορούν είτε τις σχέσεις γειτονίας με την Ελλάδα και τις απαράδεκτες, παράνομες διεκδικήσεις της στο Αιγαίο, είτε τη λύση του κυπριακού προβλήματος. Διότι είναι αλληλένδετες και άρρηκτα δεμένες, η λύση του Κυπριακού και η εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Αυτή είναι μια στρατηγική, την οποία κανένας πολιτικός ηγέτης στην Ελλάδα δεν τόλμησε να αμφισβητήσει. Επιμένω ότι και σήμερα σε αυτήν τη βάση οφείλουμε να διεκδικήσουμε δικές μας πολιτικές πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις.

Είναι αλήθεια και προσωπικά με έχει εντυπωσιάσει η πορεία της Τουρκίας τα τελευταία χρόνια. Ο Ερντογάν και τα στελέχη του αναδεικνύουν μία ευέλικτη στρατηγική, που εξασφάλισε επιτυχίες στην προσπάθεια της Τουρκίας να αναδειχθεί ως ισχυρή περιφερειακή δύναμη και τούτο ανεξάρτητα από την προοπτική της ένταξής της στην Ευρωπαϊκή ‘Ένωση, η οποία είναι μια από τις παραμέτρους της στρατηγικής της, αλλά δεν είναι το παν. Η Τουρκία διεκδικεί ενεργό ρόλο στη Μέση Ανατολή. Διεκδικεί το ίδιο στον τομέα της ενέργειας. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι Ενέργεια και Ασφάλεια πάνε μαζί. Έτσι μπορούμε να καταλάβουμε και τη μεγάλη προσπάθεια που κάναμε ως κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ και με τον Ανδρέα Παπανδρέου και με τον Κώστα Σημίτη να αναδείξουμε την Ελλάδα σε ενεργειακό κόμβο, ανοίγοντας νέους δρόμους και διεκδικώντας ενεργειακούς αγωγούς τόσο από τη Ρωσία όσο από το Αζερμπαϊτζάν και το Ιράν προς την Ευρώπη. Ως υπουργός Ανάπτυξης εξασφάλισα σημαντικές τέτοιες ενεργειακές συμφωνίες.

Η κυβέρνηση Καραμανλή, που μας διαδέχθηκε -και η οποία πολλά δεινά έφερε στον τόπο-, δεν κατάφερε να αξιοποιήσει όλο αυτό το στρατηγικό πλαίσιο που διαμορφώσαμε. Δυστυχώς και στα εθνικά θέματα επέλεξε μια γραμμή αφωνίας και απουσίας, γεγονός που απαξίωσε την Ελλάδα.

Η Τουρκία να συμμορφωθεί

Συμπερασματικά, επισημαίνω πως είμαι υπέρ των πολιτικών πρωτοβουλιών που αποκαθιστούν καλό κλίμα στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας -όπως είχε κάνει ο Γιώργος Παπανδρέου-, αλλά την ίδια στιγμή είμαι υπέρ πολιτικών που κάνουν σαφές στην Τουρκία ότι η συμπόρευσή μας και η πορεία της στην Ευρώπη επιβάλλει αλλαγή στάσης και αποδοχή λύσης στο Κυπριακό.

Η Τουρκία οφείλει να συμμορφωθεί με τις δεσμεύεις που υπαγορεύει η πορεία της προς την Ε.Ε. Να τηρήσει τις υποχρεώσεις απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία: Επίσημη αναγνώριση, λιμάνια, εμπόριο κτλ. Αυτά δεν μπορούν να αγνοηθούν. Πρέπει να μπουν σκληρά στο τραπέζι.

Στην εκδήλωση για τα 40 χρόνια της ΕΔΕΚ άκουσα την παρουσίαση των κοινών θέσεων του Εθνικού Συμβουλίου της Κύπρου, που ανέλυσαν ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ, ο Γιαννάκης Ομήρου, και ο Βάσος Λυσσαρίδης. Είμαστε στην ίδια γραμμή συμπόρευσης, αγωνιστικότητας και διεκδίκησης. Δεν υπάρχει άλλη πολιτική επιλογή.

Ερ.: Άρα είσαστε αισιόδοξος.

Απ.: Κοίταξτε, αισιόδοξος είμαι από τη φύση μου, όσο δύσκολες και είναι οι καταστάσεις. Το εφάρμοσα σε όλη μου τη ζωή. Όμως, αν δεν δουλέψουμε, δεν σχεδιάσουμε, δεν πάρουμε πρωτοβουλίες, δεν θα μπορέσουμε να πετύχουμε.

Σημερινή