Οταν ένας υπουργός Εξωτερικών μιλά για «τον παγκόσμιο ρόλο της χώρας» του, το μυαλό σας, φυσικά, άλλες εποχές θα πήγαινε στον Χένρι Κίσινγκερ ή τον, τότε, Σοβιετικό Αντρέι Γκρομίκο ή έστω τώρα στη Χίλαρι Κλίντον. Αντε και στον Γάλλο, τον Βρετανό και τον Γερμανό συναδέλφους τους. Ομως είναι ο τωρινός υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, ο γνωστός μας πλέον και μη εξαιρετέος Αχμέτ Νταβούτογλου που δεν λέει απλώς αυτήν τη φράση. Την περιλαμβάνει, συχνά μάλιστα, σε ένα βιβλίο που έγραψε και κυκλοφορεί τώρα και στα ελληνικά. Τίτλος του: «Το στρατηγικό βάθος - Η Διεθνής θέση της Τουρκίας».
Οι 200.000 λέξεις των 700 σελίδων του αποτελούν στην πραγματικότητα όχι απλώς μία επιτομή της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, αλλά ουσιαστικά κάτι πολύ περισσότερο, βαθύτερο και σχεδόν επικίνδυνα αποκαλυπτικό. Πρόκειται για τη μοντέρνα εκδοχή και έκδοση, για την κιβωτό των πατρογονικών τουρκικών φιλοδοξιών και επιδιώξεων και ονείρων, όπως αυτές διαμορφώνονται –ή, ενδεχομένως, θα διαμορφωθούν στον 21ο αιώνα– μία διαφορετική εκδοχή της παλαιάς Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Ο Αχμέτ Νταβούτογλου απέχει παρασάγγας βεβαίως από τον, π.χ. Αχμάρ Καντερίμ, ένα συμπατριώτη του, περίπου μόνιμο υφυπουργό Εξωτερικών, πολλά - πολλά χρόνια στις δεκαετίες του 1980 και ’90, άνθρωπο του κατεστημένου, ένα είδος ελεγκτού και καθοδηγητή μαζί, ανεξαρτήτως πρωθυπουργών και κομμάτων που κυβερνούσαν τότε την Τουρκία. Ενα στεγνό, απωθητικό άτομο, ουσιαστικό, όμως, υπουργό των Εξωτερικών, είτε ο τυπικός προϊστάμενός του λεγόταν Γιουνές, είτε Γκιλμάζ, είτε Τζεμ. Ο τωρινός Αχμέτ είναι πανεπιστημιακός, παίζει στα δάκτυλά του το Διεθνές Δίκαιο, ξέρει απέξω και γνωρίζει σε βάθος όλες τις συμφωνίες και τις συνθήκες, από του Κιουτσούκ Καϊναρτζή, του 1774, μέχρι τη Συνθήκη του Μοντρέ, του 1935 που ξανα-απελευθέρωσε τα χέρια της (νεώτερης, πλέον) Τουρκίας στη χρήση και τον έλεγχο των Στενών των Δαρδανελίων. Λένε ότι είναι ο μέντορας του σημερινού Τούρκου πρωθυπουργού στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής, αλλά και της χάραξής της – και το βιβλίο που προσπαθούμε να «περιγράψουμε», εδώ σήμερα, μάλλον επιβεβαιώνει αυτήν την εκδοχή. Θα προσέθετα το επίθετο ανησυχητική, επειδή όλο το κείμενο αυτού του βιβλίου και ιδίως το έκτο του κεφάλαιο με τις μύριες παραμέτρους και υποσημειώσεις του επιβεβαιώνει ένα δεδομένο, άκρως ανησυχητικό, στα όρια του επικίνδυνου:
Ο σημερινός Τούρκος υπουργός Εξωτερικών είναι έντονος εκφραστής εκείνης της πάγιας «λογικής» του ανέκαθεν τούρκικου κατεστημένου. Το οποίο όλο και περισσότερο θεωρεί ότι για τη μεταοθωμανική Τουρκία υπήρξε φοβερό λάθος, στα όρια του εθνικού εγκλήματος, ότι η χώρα τους –με ηγέτη πλέον τον Κεμάλ– νικητής και τροπαιούχος πλέον το 1922 και ανήμπορο και ανύπαρκτο πλέον τον ελληνικό στρατό, δεν έκανε ένα ακόμη, το τελευταίο βήμα προς την ολοκληρωτική νίκη, όπως τουλάχιστον τη βλέπουν εκείνοι! Δεν κατέλαβε ή δεν προσπάθησε τουλάχιστον να καταλάβει όλα τα (ανυπεράσπιστα, τότε) ελληνικά νησιά, δίπλα, κοντά, σε απόσταση μιας αναπνοής από τις τουρκικές ακτές της Μικράς Ασίας. Το Δίκαιο της Θαλάσσης βρισκόταν ακόμη στα σπάργανα, οι περίφημες υφαλοκρηπίδες δεν υπήρχαν, ούτε καν ως λέξη, οι εναέριοι χώροι δεν απέδιδαν κάτι λογικό και χειροπιαστό και οι στρατηγοί, οι περισσότεροι τουλάχιστον, ελάχιστα σκάμπαζαν από στρατηγική, πολύ περισσότερο από γεωπολιτική. Ο στρατιωτικός θρίαμβος επί της ξηράς είχε θεωρηθεί αρκετός τότε και η συλλογιστική εκείνη οδήγησε στην επικίνδυνη σημερινή επιπλοκή και εκκρεμότητα, όσες επισκέψεις και αν ανταλλάξουν οι Ελληνες και οι Τούρκοι πρωθυπουργοί.
Οι Τούρκοι –και ο κ. Νταβούτογλου το εξηγεί με αφοπλιστική ωμότητα, σε έκταση 40 σελίδων στο επίμαχο βιβλίο του, από την 233 μέχρι την 273 σελίδα– θεωρούν ότι η «ροή» της τουρκικής εξουσίας από τη Μαύρη Θάλασσα και από τα δικά τους πλέον Στενά των Δαρδανελίων προς τη Μεσόγειο και μέσω αυτής προς τους ωκεανούς και την ελευθερία τους (μαζί με τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα, που συνεχώς πολλαπλασιάζονται), ανακόπτεται βίαια –και, επιμένει, παράνομα- από τα όρια των χωρικών υδάτων, την αιγιαλίτιδα ζώνη, τον εναέριο εθνικό χώρο, το F.I.R. που «έχει κατορθώσει να επιβάλει διεθνώς» η Ελλάδα. Ο σημερινός Τούρκος υπουργός των Εξωτερικών θεωρεί ότι η «ροή» της Τουρκίας προς τον Νότο και προς τη Δύση «ανακόπτεται» από το παρεμβαλλόμενο διεθνές και νομικό καθεστώς του Αιγαίου. Το οποίο, κατά τον συγγραφέα του βιβλίου, εμποδίζει την πατρίδα του «να διαδραματίσει τον παγκόσμιο ρόλο της».
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ ΦΑΡΑΚΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου