Μπορεί ο Ταγίπ Ερντογάν να βάζει στοίχημα για αποτέλεσμα-ρεκόρ υπέρ του κόμματός του στις δημοτικές εκλογές την ερχόμενη Κυριακή, ωστόσο το ρεκόρ, προς το παρόν, έχει ξεπεράσει η ανεργία, που έφθασε στο πρωτόγνωρο για την Τουρκία ποσοστό του 13,6%.
Οι δείκτες της τουρκικής οικονομίας είναι καθ’ όλα αποθαρρυντικοί, ενώ η ισοτιμία τουρκικής λίρας με ευρώ και δολάριο φθάνει επίσης σε επίπεδα-ρεκόρ (πάνω από δύο ευρώ και στο 1,70 το δολάριο). Η ανεργία εκτινάχθηκε στα υψηλότερα επίπεδα όλων των εποχών στο τρίμηνο Νοεμβρίου 2008-Ιανουαρίου 2009. Ο μέσος όρος έφθασε στο 13,6%, έναντι 12,3% του προηγούμενου τριμήνου. Τα υψηλότερα ποσοστά εμφανίζονται στις αστικές περιοχές, όπου ξεπερνούν το 15%, ενώ ιδιαίτερα υψηλό εμφανίζεται το ποσοστό ανεργίας στους νέους, όπου ένας στους τέσσερις είναι άνεργος.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά ότι η τουρκική οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 1,5% το 2009, όμως πολλοί οικονομολόγοι προειδοποιούν για ακόμη μεγαλύτερη ύφεση και απώλεια πολλών θέσεων εργασίας.
Στο μεταξύ, η βιομηχανική παραγωγή τον Ιανουάριο του 2009 μειώθηκε κατά 21,3%, ενώ παράλληλα μειώθηκαν οι εξαγωγές και οι αφίξεις τουριστών. Η κρίση χτύπησε και τα φορολογικά έσοδα, αφού η Εφορία ανέμενε να εισπράξει το ποσό των 629 εκατομμυρίων τουρκικών λιρών (περίπου 315 εκ. ευρώ) σε πέντε μήνες από προηγούμενους φόρους με δόσεις, ενώ το ποσό που εισπράχθηκε, τελικά, έφτασε μόλις τα 250 εκατομμύρια τουρκικές λίρες (25 εκ. ευρώ).
Ανεργία
Μπορεί ο Ερντογάν να «οργώνει» τη χώρα απ’ άκρη σ’ άκρη και να υπόσχεται καλύτερο μέλλον, όμως αυτό δεν φαίνεται. Σύσσωμος ο τουρκικός Τύπος έγραψε για το πρωτόγνωρα ψηλό ποσοστό ανεργίας, σε μια χώρα όπου και το γκαρσόνι που δουλεύει χωρίς να πληρώνεται από το αφεντικό, ζει από τα φιλοδωρήματα των πελατών και τρώει τζάμπα γιατί «μαθαίνει τέχνη», όπως μου είχε αναφέρει παλιά ένας ιδιοκτήτης εστιατορίου στο Τάκσιμ της Κωνσταντινούπολης.
Η εφημερίδα «Μιλλιέτ» έγραψε, μάλιστα, ότι η Τουρκία βρίσκεται αντιμέτωπη με το μεγαλύτερο κίνδυνο, που μπορεί να κλονίσει τον κοινωνικό της ιστό.
Το ποσοστό της ανεργίας αποτελεί μια πρωτιά, η οποία δεν υπήρξε σε προηγούμενες κρίσεις, σημειώνει, και προσθέτει ότι, παρά τον ισχυρισμό του Τούρκου Πρωθυπουργού ότι το φαινόμενο είναι εποχικό, η ανεργία σε σχέση με πέρσι αυξήθηκε κατά τρεις μονάδες και για πρώτη φορά ο αριθμός των ανέργων ξεπέρασε τα τρία εκατομμύρια και έφτασε στα 3.274.000 άτομα. Εάν σε αυτά προστεθούν και 2.298.000 άτομα, τα οποία έχουν χάσει την ελπίδα τους για εξεύρεση μιας εργασίας, αλλά και 426.000 εποχικά εργαζόμενοι, τότε ο συνολικός αριθμός των ανέργων ανέρχεται στα 5.998.000 άτομα. Το 74,2% αυτών αποτελείται από άνδρες. Στις πόλεις, σε κάθε επτά άτομα, το ένα είναι άνεργο.
Ο υπουργός Εργασίας, σχολιάζοντας τους αριθμούς, είπε ότι «δεν αποτελούν έκπληξη για εμάς», προκαλώντας τη δριμεία αντίδραση των συνδικάτων, εκπρόσωποι των οποίων τόνισαν ότι «η ανεργία έχει φτάσει στα όρια μιας τραγωδίας». Μεταξύ Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου για επίδομα ανεργίας αποτάθηκαν 148.383 άτομα, ενώ από το Νοέμβριο του 2008 έως τις έξι Μαρτίου 2009 κατέθεσαν αίτηση 1.501 εταιρείες για επιβολή μειωμένης εργασίας (part time) σε 135.023 άτομα, τα οποία απασχολούν.
Ο υπουργός Επικρατείας Μεχμέτ Σιμσέκ προσπάθησε να δικαιολογήσει την κατάσταση, προκαλώντας ακόμη πιο αρνητικά σχόλια. «Ξέρετε γιατί αυξάνεται το ποσοστό των ανέργων; Γιατί σε περιόδους κρίσεων αναζητούνται περισσότερες δουλειές. Σε τέτοιες περιόδους, η συμμετοχή γυναικών στο εργατικό δυναμικό αυξάνεται περισσότερο» είπε ο Σιμσέκ, υποστηρίζοντας ότι οι γυναίκες, επειδή δεν έχουν επαρκή επιμόρφωση, δεν μπορούν να βρουν δουλειά και γι’ αυτό αυξάνεται το ποσοστό των ανέργων!! Η «Μιλλιέτ» σημείωσε ότι τους τελευταίους πέντε μήνες έχουν αποταθεί για εύρεση εργασίας στο αρμόδιο γραφείο 64.000 άτομα υψηλής μόρφωσης και μόνο το 3% αυτών μπόρεσε να τοποθετηθεί σε θέσεις εργασίας. Ο δε Ερντογάν παρέπεμψε για την ανεργία στις ΗΠΑ. Η ανεργία εκεί, είπε, φθάνει το 8,7%. «Η Αμερική είναι το νούμερο ένα στον κόσμο. Η Τουρκία είναι μια υπό ανάπτυξη χώρα. Εγώ δεν ισχυρίζομαι ότι δεν υπάρχει ανεργία. Όμως, εάν τους δώσεις να φυλάξουν δέκα πρόβατα, θα τα χάσουν. Δεν έχουν ικανότητες».
Κλείνουν επιχειρήσεις
Η υφαντουργία, ένας τομέας στον οποίο η Τουρκία έχει παράδοση χρόνων, είναι αντιμέτωπη με αφανισμό. Στην Προύσα, κορυφαία πόλη στον τομέα, «λουκέτο» έβαλαν σχεδόν οι μισές εταιρείες συνθετικού νήματος. Μιλώντας στο τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων «Ανατολή», ο Γ.Γ. της Ένωσης Κατασκευαστών Συνθετικού Νήματος, Ερέι Σανβέρ, δήλωσε ότι ο τομέας της παραγωγής συνθετικού νήματος προωθεί το 75% του παραγόμενου προϊόντος στην εγχώρια αγορά και εξάγει το υπόλοιπο. Σύμφωνα με τον Σανβέρ, το γεγονός ότι εξάγεται μόνο το 25% του παραγόμενου προϊόντος οφείλεται στο ότι ορισμένες χώρες, όπως η Κίνα και η Ινδία, είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικές στην παγκόσμια αγορά, λόγω των χαμηλών τιμών τους. Στην εγχώρια αγορά, η κρίση έχει οδηγήσει σε μείωση που κυμαίνεται στο 30%-40% στον τομέα της υφαντουργίας.
Φτηνά αυτοκίνητα
Ένας τομέας που πλήγηκε σοβαρά, όπως σε όλες τις χώρες, είναι αυτός της αυτοκινητοβιομηχανίας. Επειδή πολλοί εισαγωγείς αυτοκινήτων έχουν παράλληλα πολλές άλλες επιχειρήσεις στον κατασκευαστικό τομέα και αλλού, και τα διαπλεκόμενα συμφέροντα είναι πολλά και μεγάλα, ο Τούρκος Πρωθυπουργός έσπευσε να τον τονώσει! Ανακοίνωσε μείωση της επιβολής ειδικού φόρου στα αυτοκίνητα, ανάλογα με τη μάρκα και τον τύπο, για ένα τρίμηνο. Το αποτέλεσμα; Την πρώτη ημέρα πουλήθηκαν τα αυτοκίνητα που θα πωλούνταν σε 15 μέρες, ενώ κάποιος μπορεί να αγοράσει όχημα με... έξι ευρώ την ημέρα!
Πακέτο οκτώ σημείων από τον Ερντογάν
Ο ΤΟΥΡΚΟΣ Πρωθυπουργός ανακοίνωσε όμως και άλλα μέτρα.
Σε προεκλογική συγκέντρωση στο Εσκίσεχιρ και σε μια προσπάθεια να ησυχάσει τους επιχειρηματίες, ο Ερντογάν ανακοίνωσε οικονομικό πακέτο οκτώ σημείων, προκειμένου να βγάλει από την οικονομική κρίση την Τουρκία. Εκτός από τη μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης για τα αυτοκίνητα, ανακοίνωσε ότι ο ΦΠΑ για μια περίοδο τριών μηνών θα υποχωρήσει από το 18% στο 8%, προκειμένου να αναζωογονηθεί ο τομέας των κατασκευών· θα υπάρξει, επίσης, μείωση για την ίδια χρονική περίοδο του ειδικού φόρου κατανάλωσης των ηλεκτρονικών και των ηλεκτρικών ειδών, θα μειωθεί κατά πέντε μονάδες και ο ειδικός φόρος για τα ποσά που χρησιμοποιούνται ως κεφάλαιο επιχειρήσεων, θα μειωθεί η τιμή κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας για τις βιομηχανίες τις τελευταίες ημέρες της εβδομάδας και τις επίσημες αργίες, θα πραγματοποιηθούν διεργασίες για τη ροή πίστωσης στον επιχειρηματικό και επενδυτικό τομέα, θα αυξηθεί κατά 500 εκατομμύρια τουρκικές λίρες (250 εκ. ευρώ) το κεφάλαιο της Τράπεζας Eximbank και θα ενισχυθεί το ειδικό ταμείο χρηματοδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με επιπλέον 75 εκατομμύρια τουρκικές λίρες (37.5 εκ. ευρώ), ώστε το συνολικό κεφάλαιό του να ανέλθει στα 275 εκατομμύρια τουρκικές λίρες (137.5 εκ. ευρώ).
Σκληραίνει τους όρους η κυβέρνηση
Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Ερντογάν φαίνεται ότι σκληραίνει τους όρους της για το νέο δάνειο από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) ύψους 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Οι διαπραγματεύσεις είχαν διακοπεί τον Ιανουάριο, επανήρχισαν το Φεβρουάριο για να διακοπούν τώρα, ενόψει δημοτικών εκλογών, και σύμφωνα με πληροφορίες θα ξαναξεκινήσουν στα μέσα Απριλίου.
Η πανίσχυρη ΤΟΥΣΙΑΔ (εμποροβιομήχανοι) παρακινεί την κυβέρνηση να αποδεχθεί τους όρους του Ταμείου και ο υπουργός Επικρατείας Μεχμέτ Σιμσέκ διαπίστωσε «σημάδια διαλλακτικότητας σε ορισμένα ζητήματα από την πλευρά του ΔΝΤ».
Εν τω μεταξύ, αρμόδιος του TMSF (Ταμείο Προστασίας Τραπεζικών Καταθέσεων) φέρεται να δήλωσε ότι σε περίπτωση που το ελβετικό τραπεζικό σύστημα τεθεί υπό τον έλεγχο του ΟΟΣΑ, αυτό θα συμβάλει στο να επιστραφούν στην Τουρκία και όσα χρήματα έχουν φυγαδευτεί στο εξωτερικό. Ο ίδιος διευκρίνισε ότι ειδικοί αστυνομικοί, οι οποίοι προσελήφθησαν από το TMSF, έχουν βρει τα ίχνη των χρημάτων αυτών στις ελβετικές τράπεζες και το ύψος τους υπολογίζεται ότι ανέρχεται στα δύο δις δολάρια. Πάντως, το συνολικό καθαρό κέρδος των τουρκικών τραπεζών αυξήθηκε τον Ιανουάριο κατά 22,9%, φτάνοντας στο 1.5 δισ. τουρκικές λίρες (τα μισά περίπου σε ευρώ), σύμφωνα με τη Ρυθμιστική Αρχή του Τραπεζικού Τομέα.
Σημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου