Διακλαδική Ασυνειδησία

Στις 12 Ιουνίου, πραγματοποιήθηκε η τελική φάση της διακλαδικής ασκήσεως «ΚΑΤΑΙΓΙΣ '09», την οποία παρακολούθησε ο Α/ΓΕΕΘΑ. Σύμφωνα με το σχετικό δελτίο Τύπου: «Σκοπός της άσκησης είναι, η επαύξηση της μαχητικής ικανότητας σε επιχειρησιακό και τακτικό επίπεδο, η δοκιμή και αξιολόγηση των επιχειρησιακών σχεδίων και τακτικών, η ενίσχυση της διακλαδικής συνεργασίας και η επίδειξη ισχυρής ναυτικής παρουσίας στο θαλάσσιο χώρο του Αιγαίου». Όλοι έμειναν ικανοποιημένοι από το αποτέλεσμα. Όλοι; Μάλλον όχι...

Οι επίσημες ανακοινώσεις αποκρύπτουν πλήρως το επίπεδο αποτυχίας, σε μία από τις κύριες επιδιώξεις της εκπαιδευτικής δραστηριότητος που είναι η διακλαδική συνεργασία. Το κατά πόσο αυτή υφίσταται σε επίπεδο ηγεσίας, σηκώνει πολύ μεγάλη συζήτηση. Το κατά πόσο ισχύει όμως στα χαμηλότερα κλιμάκια, είναι πιο εύκολο να απαντηθεί. Συμπεριφορές διοικητών και στελεχών, αποκαλύπτουν εύκολα την ανυπαρξία νοοτροπίας όχι διακλαδικής αλλά ούτε καν συναδελφικής!
Είναι γνωστή η συνεργασία που καθιερώθηκε μετά την κρίση των Ιμίων, μεταξύ των κανονιοφόρων του ΠΝ που περιπολούν στην μεθόριο και ομάδων Αμφιβίων Καταδρομέων που επιβαίνουν σε αυτές, ως φιλοξενούμενοι, προκειμένου να υλοποιήσουν την ταχεία αντίδραση, εάν απαιτηθεί. Από την ημέρα που ξεκίνησε η επαφή αυτή, δεν έλειψαν οι τριβές, οφειλόμενες κυρίως στο ότι οι ναυτικοί παρεξηγούν εντελώς τον χαρακτήρα της παρουσίας των καταδρομέων. Έτσι, 13 χρόνια μετά τα Ίμια, δεν παύουν να υπάρχουν τριβές και επεισόδια.
Πρόσφατα παραδείγματα, άφθονα. Οι καταδρομείς, πειθαρχημένοι και προσεκτικοί επάνω στο πλοίο, αντιλαμβάνονται πλήρως τον ρόλο τους και προσαρμόζονται εύκολα. Στο πνεύμα της καλώς νοουμένης ευγενείας, δεν πολυμπερδεύονται στα πόδια του πληρώματος. Οι ναύτες είδαν ότι οι άνθρωποι αυτοί διέφεραν αρκετά από τους δικούς τους "αγριάνθρωπους", τους αρκετά παρεξηγημένους βατραχανθρώπους. Τα ναυτάκια δεν τολμούν να μιλήσουν στους ανθρώπους αυτούς, αφήνοντάς τους στην ησυχία τους, δίχως να διανοούνται την οποιαδήποτε πρόκλησή τους. Με τους καταδρομείς όμως, αντιλήφθηκαν ότι είναι τα πράγματα είναι πιο νορμάλ. Οι άνθρωποι είναι πιο προσιτοί, πιο "καλά παιδιά" και με άλλη νοοτροπία. Έτσι λοιπόν, οι ναύτες άρχισαν να... εκδηλώνονται.

Παράδειγμα: Δίχως καμμία αντίρρηση οι καταδρομείς, βοηθούν μετά από το φαγητό στην λεγόμενη "λάντζα", όπως συμφωνεί ο επικεφαλής αξιωματικός τους με τον κυβερνήτη του πλοίου. Έλα όμως που οι ναύτες άρχισαν να ξεπερνούν τα όρια. Νομίζοντας προφανώς ότι βρήκαν τα κορόιδα, ζητούν υπερβολικό αριθμό καταδρομέων να ασχολείται με την λάντζα ή και αυτή να αναλαμβάνεται μόνο απ' αυτούς, επειδή είναι... φιλοξενούμενοι. Για ένα καράβι με πλήρωμα 40 άτομα, στο οποίο φιλοξενούνται 10 καταδρομείς, είναι αγενές και παράλογο από τον κυβερνήτη να ζητεί ανάληψη τέτοιων δουλειών από τους καταδρομείς.

Η παράλογη αξίωση, προκαλεί όπως είναι φυσικό την αντίδραση του επικεφαλής αξιωματικού των καταδρομέων, ο οποίος, προκειμένου να μην προκαλέσει επεισόδιο, επικοινωνεί με τον διοικητή του. Αυτός, επειδή έχει και πιο σοβαρά πράγματα να ασχοληθεί από τον κομπλεξικό κυβερνήτη του Αιγαίου, συστήνει στον αξιωματικό του να αδιαφορήσει για την πρόκληση και να αντιδράσει καταδρομικά: διακοπή της διατροφής των ανδρών του από το καράβι και περιορισμός στις συσκευασμένες τροφές μάχης που μεταφέρουν οι άνδρες του.

Ο καπετάνιος, μακρινός συγγενής του συμπαθούς γαΐδάρου, αισθάνεται θιγμένος από την "ντρίπλα" των καταδρομέων και περιμένει την κατάλληλη ευκαιρία. Στην επομένη ομάδα καταδρομέων που επιβιβάζεται στο καράβι του, αρνείται να προσφέρει καμπίνα στον επικεφαλής αξιωματικό των καταδρομέων! Νέο τηλεφώνημα στον διοικητή, ο οποίος έχει βεβαιωθεί πλέον ότι οι "συνάδελφοι" του Ναυτικού έχουν παρακολουθήσει όλες τις παραστάσεις του προσφάτως συχωρεμένου Ευγένιου Σπαθάρη με πρωταγωνιστή τον Καραγκιόζη. Με την γνωστή ανταλλαγή απειλών και προειδοποιήσεων, οι ναύτες θα υποχρεωθούν να αποκαταστήσουν και πάλι την... "διακλαδική" συνεργασία.
Με αυτά τα τραγελαφικά έρχονται συχνά αντιμέτωποι οι διοικητές των Ειδικών Δυνάμεων, στα μάτια των οποίων η εικόνα του ναυτικού συναδέλφου έχει καταποντιστεί. Αλλά τα πράγματα είναι χειρότερα και πιο σοβαρά, όταν στην διάρκεια κοινών ασκήσεων αντιλαμβάνονται ότι οι άνθρωποι αυτοί βρίσκονται στην κυριολεξία στον "κόσμο τους". Δηλαδή αδιαφορούν πλήρως για την όποια Ειδική Επιχείρηση σχεδιάζεται και εκτελείται από το καράβι τους, σε σημείο που να δίνουν την εντύπωση ότι ανήκουν σε κάποιο άλλο στράτευμα, ξένο και αδιάφορο για την κοινή υπόθεση.

Η αδιαφορία του Ναυτικού για τις Ειδικές Επιχειρήσεις, είναι γνωστή. Ο Κλάδος αυτός, διατηρεί μονίμως υποβαθμισμένη την μονάδα Ειδικών Επιχειρήσεων που διαθέτει από την δεκαετία του 1950. Μάλιστα ορισμένοι άσχετοι, εμφανίζονται να υποστηρίζουν την υπαγωγή των Πεζοναυτών του Στρατού Ξηράς στο Ναυτικό, μη αντιλαμβανόμενοι ότι αυτό το επίλεκτο σώμα απλώς θα διαλυθεί υπό την ηγεσία των ναυάρχων.

Τα τελευταία χρόνια, όταν άρχισε η ηγεσία σε επίπεδο ΓΕΕΘΑ να επιδιώκει στενότερη επαφή με τον χώρο των Ειδικών Επιχειρήσεων, έχοντας δε το... θράσος να επιδιώκει ένα νέο διακλαδικό σχήμα, η αντίδραση του Ναυτικού υπήρξε χαρακτηριστική. Πλήρης αδιαφορία και υπονόμευση. Όταν δε η αρχηγεία του ΓΕΕΘΑ ανατέθηκε σε ναύαρχο, αυτός απλώς φρόντισε ώστε να τα κάνει θάλασσα. Οι διακλαδικές Ειδικές Επιχειρήσεις, σταθερά τυποποιημένες και αναγνωρισμένες σε κάθε ξένο σύγχρονο στράτευμα εδώ και δεκαετίες, αποτελούν απλώς άπιαστο όνειρο στον βαθύ ύπνο της ελληνικής στρατιωτικής ηγεσίας.

Τα πράγματα είναι απλά. Το ΓΕΕΘΑ πρέπει να προωθήσει με κάθε τρόπο την ταχεία ανάπτυξη στενής συνεργασίας μεταξύ των μονάδων Ειδικών Επιχειρήσεων των τριών Κλάδων. Εάν δυσκολεύεται να συγκροτήσει το κατάλληλο διακλαδικό σχήμα, τότε πρέπει να αρχίσει από την στενότερη επαφή των μονάδων μέσω συστηματικών ασκήσεων συνεργασίας που θα βελτιώσουν την εκπαίδευση και θα αναβαθμίσουν το επίπεδό τους γενικώς. Μία μεγάλη διακλαδική άσκηση Ειδικών Δυνάμεων, πρέπει να καθιερωθεί σε εξαμηνιαία βάση. Η ανταλλαγή εμπειριών, γνώσεων και παραστάσεων, θα συσφίξει τους δεσμούς μεταξύ του προσωπικού και των μονάδων, θα προκαλέσει έναν γόνιμο "διάλογο" για τα "κλαδικά" τους προβλήματα και θα επιτρέψει σε μία πραγματική κατάσταση την καλύτερη δυνατή ανταπόκριση. Ίσως δε, να μπορέσουν στο μέλλον να λύσουν μαζί και οποιοδήποτε προβληματάκι προκύψει από την ελεεινή και αχαρακτήριστη συμπεριφορά παλιάτσων καπετάνιων, όπως αυτού που περιγράψαμε παραπάνω.
Σάββας Δ. Βλάσσης