Ερντογάν: Νικητής ή «Πορθητής»;

Όλα για όλα τα έπαιξαν τα κόμματα στις δημοτικές εκλογές στην Τουρκία. Όχι γιατί η νίκη κρίνεται στο νήμα. Ίσα-ίσα, ο νικητής είναι ήδη γνωστός εδώ και καιρό. Η μεγάλη αγωνία έγκειται στο ποσοστό που θα πετύχει το κυβερνών κόμμα. Όλοι περιμένουν να δουν με κομμένη την ανάσα, αν ο Ερντογάν, μετά το Νταβός, θα γίνει και με λαϊκή... βούλα «αυτοκράτορας», συγκεντρώνοντας ένα απίστευτα μεγάλο ποσοστό που θα του επιτρέψει μετά να κάνει ό,τι θέλει (όπως κάποιοι εύχονται κι άλλοι απεύχονται), ή η οικονομική κρίση θα τον καταποντίσει κι εκείνον, αφήνοντας άφωνους τους πάντες.
Το στοίχημα μεγάλο για όλους τους παίκτες. Για το κυβερνών ΑΚΡ γιατί θέλει να «σαρώσει» και να αγγίξει -ει δυνατόν- ακόμη και το 50% των ψήφων, για το αντιπολιτευόμενο CHP γιατί θέλει να «κόψει τον αέρα» του Ερντογάν, και το κουρδικό DTP γιατί θέλει να συνεχίσει να ελέγχει την Ανατολή.
Όπως σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, έτσι και χθες, λίγες ώρες πριν από την ώρα μηδέν και το κλείσιμο της κάλπης, η Τουρκία έμοιάζε να ζει σε ατμόσφαιρα όχι δημοτικών, αλλά γενικών εκλογών. Πολύ περισσότερο από τα τοπικά ζητήματα, συζητήθηκαν τα πολιτικά προβλήματα της Τουρκίας, ενώ μόνο εδώ συνέβη το παγκοσμίως παράδοξο: Σε προεκλογικές συγκεντρώσεις μιλούσαν όχι οι υποψήφιοι ηγέτες της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά οι ίδιοι οι αρχηγοί των κομμάτων!
Είκοσι ένα κόμματα θα διεκδικήσαν την ψήφο του τουρκικού λαού, στην πραγματικότητα, όμως, ο αγώνας φαίνεται ότι διεξήχθη στις μεγάλες πόλεις (81 κεντρικοί δήμοι) ανάμεσα σε δύο αντιπάλους: το κυβερνών ΑΚΡ και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης CHP, ενώ στη νοτιοανατολική Τουρκία το παιχνίδι θα παιχτεί ανάμεσα στο ΑΚΡ και το κουρδικό DTP.

Η πρωτιά
Κανένας αντίπαλός του δεν φαίνεται να μπορεί να εμποδίσει την πρωτιά του ΑΚΡ, όμως το κυβερνητικό κόμμα δεν αισθάνεται πολύ ήσυχο. Παρά τις προς το αντίθετο διαβεβαιώσεις του Ερντογάν, η οικονομική κρίση, στην οποία η Τουρκία εισέρχεται κάθε μέρα και βαθύτερα, δημιουργεί το φόβο της διολίσθησης ψηφοφόρων. Πρέπει να ληφθεί υπόψη στο σημείο αυτό και το γεγονός ότι ένα ποσοστό 34,5% και ένα 46,5% που πήρε το ΑΚΡ στις εκλογές του 2002 και του 2007 αντιστοίχως, αποτελείται από ψήφους διαμαρτυρίας, ενώ, έγκυροι Τούρκοι πολιτικοί αναλυτές, θεωρούν ότι το ιδρυμένο τον Αύγουστο 2001 ΑΚΡ έχει, στη σημερινή συγκυρία, έναν πελατειακό πυρήνα που θα μπορούσε να φτάνει το 20-25% του εκλογικού σώματος.
Κι επειδή στην Τουρκία, όπως έχουν τα πράγματα σήμερα, δεν τίθεται θέμα εξουσίας, αλλά σφοδρό θέμα αντιπολίτευσης-εναλλακτικής προς την εξουσία λύσης, το ΑΚΡ καλείται, περισσότερο από κάθε αντίπαλό του, να αποδείξει ότι «δεν είναι ελέφαντας» - και θέτει για τον εαυτό του τους εξής στόχους: (α) να ξεπεράσει όχι μόνο το 41,6% που είχε πάρει στις δημοτικές εκλογές του 2004, ποσοστό που υπερέβαινε κατά 7 μονάδες αυτό που είχε πάρει στις γενικές εκλογές του 2002, (β) αλλά ακόμη και το 46,5%, που είχε πάρει στις γενικές εκλογές του Ιουλίου 2007, φτάνοντας το 50% της «μεγάλης νίκης», (γ) να κερδίσει νέους δήμους (την Αττάλεια για παράδειγμα, ή, ως πιο μακρινό όνειρο, τη Σμύρνη, που δεν ξεχνάει ότι πριν από δύο χρόνια ο Ερντογάν, σε προεκλογική ομιλία, την είχε αποκαλέσει «γκιαούρ Ιζμίρ») και (δ) το δυσκολότερο, να κερδίσει δήμους στη νοτιοανατολική Τουρκία.

Συνθήματα πόλωσης
«Η Τουρκία είσαι εσύ, σκέψου μεγαλεπήβολα» και «Δουλειά μας η υπηρεσία-Ισχύς μας ο λαός» είναι τα συνθήματα στα οποία βάσισε την εκστρατεία του το ΑΚΡ, το οποίο, όμως, κατά γενική ομολογία, έχει στα χέρια του «το καλύτερο χαρτί», που είναι ο Ερντογάν - λέγεται ότι χωρίς αυτόν το ΑΚΡ θα ήταν σχεδόν ανύπαρκτο. Τα συνθήματα του CHP ήταν «Οργανωμένη Εντιμότητα» (εννοείται, έναντι της «οργανωμένης ρεμούλας», με την οποία ο Μπαϊκάλ κατηγορεί κατά κόρον το ΑΚΡ) και «Ήρεμη Δύναμη».
«Βάλε την καρδιά σου στην κάλπη» φώναζε από τις γιγαντοαφίσες ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, του ΜΗΡ, δίχως όμως μεγάλες προσδοκίες. Το Κόμμα Ευδαιμονίας -απ' όπου αίρει τις καταβολές του σχεδόν σύσσωμο το ΑΚΡ- με επίτιμο πρόεδρο τον Νετζμετίν Ερμπακάν και νέο πρόεδρο τον Νουμάν Κουρτουλμούς, αγωνιά προφανώς να δώσει απάντηση στο «ποια είναι η διαφορά» της πολιτικής που προτείνει έναντι αυτής που εφαρμόζει το απολωλός πρόβατο Ταγίπ Ερντογάν, κι έτσι το σύνθημα «Υπάρχει Διαφορά» είναι μεν εύστοχο, αλλά η όλη προεκλογική του εκστρατεία μοιάζει χωρίς ραχοκοκαλιά.
Το κουρδικό DTP είχε ως σύνθημα: «Ο ψηφοφόρος θα χαλάσει τα σχέδια!» κι αυτό έχει, ασφαλώς, ισχύ σε ό,τι αφορά τη νοτιοανατολική Τουρκία. Εκεί το DTP κατέχει 5 μεγάλους δήμους, στους οποίους στις δημοτικές του 2004 είχε μπει σε συνεργασία με το SHP και 57 δήμους σε κωμοπόλεις και χωριά, όπου είχε μπει με ανεξάρτητους υποψηφίους. Πολλοί φρονούν ότι η καρδιά των δημοτικών εκλογών χτυπάει στη νοτιοανατολική Τουρκία, καθώς τα αποτελέσματα που θα φέρουν εκεί το ΑΚΡ και το DTΡ θα επηρεάσουν το μέλλον του κουρδικού ζητήματος. Στην Κωνσταντινούπολη υποψήφιος του κόμματος είναι ο Ακίν Μπιρντάλ, γνωστός στην Τουρκία υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (ο οποίος δεν είναι Κούρδος).

Ο «μεγάλος ασθενής»
Οι γυναίκες υποψήφιοι στις δημοτικές εκλογές είναι η μεγάλη αδυναμία όλων των κομμάτων. Από τους 2.131 υποψήφιους, το ΑΚΡ έχει 18 γυναίκες, το CHP 45, το ΜΗΡ 38, το DTP 41, το SP 10. Από τους 550 βουλευτές της Εθνοσυνέλευσης, 50 είναι γυναίκες.

Σημερινή