ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΤΑΙ ΤΟ ΑΝΑΚΤΟΡΟ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΠΕΛΛΑΣ

Στην πισίνα του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Το μεγαλύτερο ανάκτορο της Μακεδονίας, στην αρχαία Πέλλα, εμβαδού 70 στρεμμάτων, όπου γεννήθηκε, εκπαιδεύτηκε και ανδρώθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος «είδαν» οι αρχαιολόγοι ύστερα από μια τριετία ανασκαφών
Χώροι συμποσίων, δεκάδες κοιτώνες και εστιατόρια, παλαίστρα με ψηφιδωτά δάπεδα (αναλόγων διαστάσεων και τεχνικής με αυτές που έχουν εντοπισθεί στην Αρχαία Ολυμπία), λουτρά και χώροι προετοιμασίας και εκπαίδευσης των νεαρών γόνων των Μακεδόνων αριστοκρατών που χρονολογούνται στα παιδικά και εφηβικά χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου συνέθεταν το περίλαμπρο ανάκτορο της αρχαίας Πέλλας, το μεγαλύτερο της αρχαίας Μακεδονίας.

Το συνολικής έκτασης 70 στρεμμάτων ανάκτορο αποκαλύπτεται την τελευταία τριετία (οι ανασκαφές στην ευρύτερη περιοχή ξεκίνησαν το 1957) στην πρωτεύουσα του Μακεδονικού Βασιλείου, δυτικά του σημερινού χωριού και βόρεια του σημείου όπου βρίσκεται το νεοανεγερθέν Μουσείο Πέλλας.

Το ανάκτορο (μήκους 400 μ. και πρόσοψης 160 μ.!) εντοπίζεται στον κεντρικό από τους τρεις λόφους που «περιβάλλουν» το βόρειο τμήμα της πόλης, συνολικού πλάτους (από τα ανατολικά έως τα δυτικά) 1.300 μέτρων. Το μήκος της πόλης από τα νότια έως τα βόρεια, όπου βρίσκονταν οι τρεις λόφοι, έφτανε τα τρία χιλιόμετρα.

Στο εσωτερικό του ανακτόρου οι ανασκαφείς εντόπισαν χώρους δείπνων και συμποσίων, και γύρω από την ενσωματωμένη στο κτίριο παλαίστρα ελαιοθέσια (χώροι όπου οι εκπαιδευόμενοι νεαροί βασιλόπαιδες άλειφαν με λάδι τα σώματά τους προετοιμαζόμενοι για αθλοπαιδιές). Μέρος του κτιριακού συγκροτήματος λειτουργούσε ουσιαστικά ως... σχολή ευελπίδων για αριστοκράτες. Εκεί οι βασιλόπαιδες (με προεξάρχοντα τον Αλέξανδρο) και οι νέοι ηλικίας 14-18 ετών, γόνοι των αυλικών και των στρατιωτικών, εκπαιδεύονταν αθλητικά, πνευματικά και στρατιωτικά ώστε να στελεχώσουν ως αξιωματούχοι το στρατοκρατικό σύστημα της εποχής.

Ο πυρήνας του κτιρίου των ανακτόρων χρονολογείται στα πρώιμα χρόνια, όπως και ολόκληρη η πόλη της Πέλλας η οποία ιδρύθηκε α πό τον Αρχέλαο Α΄ (413-399 π.Χ.) για να γίνει η πρωτεύουσα του Μακεδονικού Βασιλείου αντί των Αιγών.

«Πρόκειται για το μεγαλύτερο και εντυπωσιακότερο ανάκτορο στον μακεδονικό χώρο» λέει στα «ΝΕΑ» ο αρχαιολόγος Παύλος Χρυσοστόμου, ανασκαφέας της ευρύτερης περιοχής την τελευταία 25ετία, που μετέχει στη φετινή επιστημονική συνάντηση για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη, με εισήγηση υπό τον τίτλο «Πέλλης βασίλειον».

Η πολύχρονη ανασκαφή στον χώρο του ανακτόρου έφερε στο φως, εκτός των οικοδομικών λειψάνων, εκατοντάδες ασημένια και χάλκινα νομίσματα με τις μορφές του Φιλίππου Β΄, προγενέστερων και μεταγενέστερων βασιλέων.


Χρυσό στεφάνι και δολοφονίες

Σ΄ έναν από τους γιους του Μεγάλου Αλεξάνδρου (τον 12χρονο Αλέξανδρο Δ΄, γιο της Ρωξάνης ή τον «εξώγαμο» 21χρονο Ηρακλή, γιο της Βαρσίνης, που δολοφονήθηκαν-ο ένας δια στραγγαλισμού και ο άλλος δι΄ αποκεφαλισμούμετά τον θάνατο του Αλέξανδρου προκειμένου να μην κληρονομήσουν τον θρόνο) ανήκε το χρυσό στεφάνι με φύλλα βελανιδιάς που κοσμούσε τα οστά ενός «αναπάντεχου» ευρήματος στη Βεργίνα. Στο συμπέρασμα αυτό οδηγούνται, σύμφωνα με πληροφορίες, οι μελετητές του ευρήματος που συνεχίζουν τις έρευνες με πλήρη μυστικότητα και αρνούνται τη δημοσιοποίηση συμπερασμάτων, παραπέμποντας στην εισήγησή τους υπό τον τίτλο «Μικροανασκαφή σ΄ ένα αναπάντεχο εύρημα από την Αγορά των Αιγών. Η διεπιστημονική προσέγγιση», στο αρχαιολογικό συνέδριο της Μακεδονίας.

Τα οστά που βρέθηκαν στο χρυσό αγγείο στο οποίο ήταν τοποθετημένο το χρυσό στεφάνι ύστερα από ειδικές εξετάσεις προέκυψε πως ανήκαν σε νεκρό νεαρής ηλικίας. Το στεφάνι, το εντυπωσιακότερο εύρημα της φετινής αρχαιολογικής «σοδειάς», που αποκαλύφθηκε τον Αύγουστο («ΤΑ ΝΕΑ» 29/8), είχε το ίδιο μέγεθος και τεχνική (ήταν διακοσμημένο με φύλλα βελανιδιάς) με εκείνο του βασιλιά της Μακεδονίας Φιλίππου Β΄.


Μια ισχυρή πόλη στα σύννεφα

Σε υψόμετρο 1.200 (ίσως το υψηλότερο για τον ελληνικό χώρο), στους πρόποδες της Πίνδου, οι αρχαιολόγοι βρίσκονται «αντιμέτωποι» με τα ερείπια άγνωστης ακρόπολης μιας αρχαίας πόλης του τέλους του 4ου και αρχών του 3ου π.Χ.

αιώνα. Οι ανασκαφές, σε έκταση 70 και πλέον στρεμμάτων, σε θέση που «ελέγχει» τους δρόμους προς την Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη Μακεδονία, αποκάλυψαν ήδη έναν πετρόχτιστο ναό, δωρική στοά, ένα μεγάλο οικοδόμημα και άλλα κτίσματα- δημόσια οικοδομική δραστηριότητα που προδίδει ισχυρή πολιτική αρχή. «Η ευρύτερη περιοχή ταυτίζεται με τη χώρα των αρχαίων Τυμφαίων, τμήμα του βασιλείου της Μακεδονίας όπου κυριαρχούσε μια ισχυρή και παλιά οικογένεια στρατιωτικών, συγγενική προς τους βασιλείς της Μακεδονίας και της Ηπείρου» δηλώνει στα «ΝΕΑ» η επικεφαλής της ανασκαφής Στέλλα Δρούγου. «Οι Τυμφαίοι με επικεφαλής τον στρατηγό Πολυπέρχοντα ακολούθησαν τον Αλέξανδρο στην εκστρατεία του στην Ανατολή. Όλο αυτό το σύστημα των τριών κτιρίων πρέπει να ανήκει σε οικοδομικό πρόγραμμα του 4ου π.Χ. αιώνα- στα χρόνια δηλαδή του Μεγάλου Αλεξάνδρου».


Η αρχαία Πέλλα...

Ιδρύθηκε από τον Αρχέλαο Α΄ (413-399 π.Χ.) Έφτασε στην ακμή της στα χρόνια του Φιλίππου Β΄ (359-336 π.Χ.), οπότε και επεκτάθηκαν τα ανάκτορα Σύμφωνα με τον Ξενοφώντα στην αρχή του 4ου αιώνα π.Χ. ήταν η μεγαλύτερη πόλη της Μακεδονίας Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (323 π.Χ.) ατέλειωτες διαμάχες ξεσπούν μεταξύ των διαδόχων του μέχρι την άνοδο στον θρόνο του Αντίγονου Γονατά (276-239 π.Χ.) Στα τέλη του 1ου π.Χ. αιώνα η πόλη πέφτει σε παρακμή (πιθανότατα λόγω σεισμού).

Τα Νέα