Στασιμότητα στην αποδοχή του υποβρυχίου ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ

Το υποβρύχιο ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ (S120) στο Κρίστιανσαντ της Νορβηγίας στις 19 Σεπτεμβρίου 2008, κατά τις δοκιμές υπό την επίβλεψη του Γερμανικού Ναυτικού και της BWB, με παρατηρητές του ΠΝ. (TKMS)

Στο τεύχος Μαΐου του περιοδικού «Ελληνική 'Aμυνα & Ασφάλεια» αποκαλύπτεται το τελευταίο επίτευγμα του ελληνικού Υπουργείου Εθνικής 'Aμυνας, να αγνοήσει την πιστοποίηση του ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ από το Γερμανικό Ναυτικό και την κρατική αρχή διασφάλισης ποιότητας του Ομοσπονδιακού Γραφείου Στρατιωτικής Τεχνολογίας και Προμηθειών (BWB) την οποία εκείνο –το ΥΠΕΘΑ– ζήτησε! Με αποτέλεσμα να παρατείνεται το αδιέξοδο για τα υποβρύχια Τύπου 214, οι σχέσεις των δύο κυβερνήσεων να βρίσκονται στο ναδίρ και η γερμανική ThyssenKrupp Marine Systems (TKMS) να αναζητά ελληνικό όμιλο για την πώληση του 51% των Ελληνικών Ναυπηγείων ΑΕ (ΕΝΑΕ) Σκαραμαγκά.

Αναλυτικότερα, το δεύτερο εξάμηνο του 2007 το ΥΠΕΘΑ ζήτησε να γνωματεύσουν το Γερμανικό Ναυτικό και η BWB για το ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ, με αποτέλεσμα να αρχίσουν επαφές μεταξύ των δύο υπουργείων 'Aμυνας και ανταλλαγή σχεδίων Μνημονίου Κατανόησης (MoU). Το ελληνικό αίτημα επιβεβαίωσε στις 27 Μαρτίου 2008 ο Υπουργός Εθνικής 'Aμυνας κ. Ε. Μεϊμαράκης, σε συνάντηση με τους διαπιστευμένους συντάκτες του ΥΠΕΘΑ. Ταυτόχρονα η TKMS ενημέρωσε για την πρόθεση εφαρμογής σειράς τεχνικών μέτρων και εκτέλεσης δοκιμών, με συμμετοχή της BWB. Το ΠΝ αποφάσισε στις 5 Ιουνίου 2008 να συμμετάσχει στις δοκιμές προσωπικό του Ναυτικού Κλιμακίου Κιέλου, με την ιδιότητα των παρατηρητών. Το πρόγραμμα ελέγχων και δοκιμών ολοκληρώθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2008, για να ακολουθήσει σχετική αναφορά της BWB και του Γερμανικού Ναυτικού, η οποία υποβλήθηκε με επιστολή στο ΠΝ στις 20 Οκτωβρίου 2008 διαβεβαιώνοντας για τα ακόλουθα:

• Το ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ πληροί τις συμβατικές προδιαγραφές.

• Εάν προοριζόταν για το Γερμανικό Ναυτικό, το υποβρύχιο θα παραλαμβανόταν αμέσως.

Ακολούθησε τον Ιανουάριο του 2009 συνάντηση των αναδόχων και αρμόδιας επιτροπής της ΓΔΑΕΕ, με σκοπό την αναθεώρηση της σύμβασης 012Β/2000 για να περιγραφεί η παρούσα κατάσταση του ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ μετά την εφαρμογή των τεχνικών μέτρων, επιτρέποντας έτσι την παραλαβή του υποβρυχίου και την αντίστοιχη μετατροπή των επόμενων τριών Τύπου 214 κατασκευής ΕΝΑΕ. Μετά τα αποτελέσματα των δοκιμών υπό την επίβλεψη του Γερμανικού Ναυτικού, της BWB και με παρατηρητές του ΠΝ, καθώς και με βάση τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Αυγούστου 2006 και Απριλίου 2007, οι ανάδοχοι θεωρούσαν πως ήταν δυνατή η σύντομη εξεύρεση λύσης για την αποδοχή του ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ και την καταβολή των καθυστερούμενων πληρωμών του προγράμματος, οι οποίες κατά πληροφορίες δημοσιευμένες στον Τύπο προσέγγιζαν τα €400 εκατ. Η επιτροπή της ΓΔΑΕΕ θεώρησε υπερβολικές τις θέσεις των αναδόχων και διέκοψε τις συνομιλίες. Έκτοτε, από τον Ιανουάριο του 2009 ουδεμία εξέλιξη.

Στο πλαίσιο των προαναφερόμενων τεχνικών μέτρων μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου 2009, μεταφέρθηκαν χαμηλότερα ή αφαιρέθηκαν εντελώς βάρη από την υπερκατασκευή του υποβρυχίου ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ, τα οποία επηρέαζαν την ευστάθεια και συμπεριφορά του στην επιφάνεια. Ενδεικτικά καταργήθηκε η δεξαμενή ψύξης καυσαερίων βάρους 5 τόνων, η οποία βρισκόταν στον οχετό εξαγωγής καυσαερίων της υπερκατασκευής. Η δεξαμενή αυτή αντικαταστάθηκε από οχετό εξαγωγής καυσαερίων διπλού τοιχώματος, με κυκλοφορία ύδατος ενδιάμεσα για ψύξη. Σε αντίθεση με ορισμένες διαδόσεις, δεν προστέθηκαν πτερύγια στο ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ, ούτε πραγματοποιήθηκε οποιαδήποτε εξωτερική παρέμβαση. Όσες παρεμβάσεις και μετατροπές πραγματοποιήθηκαν, δεν επηρέασαν τις επιχειρησιακές επιδόσεις του υποβρυχίου γενικά, ούτε επιβάρυναν το ίχνος θορύβου του. Αυτό επιβεβαιώθηκε με ακουστικές μετρήσεις στο πλαίσιο των δοκιμών εν πλω μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου 2008, πάντα υπό την επίβλεψη του Γερμανικού Ναυτικού και της BWB.

Παράλληλα, η TKMS αποδέχθηκε αίτημα της ΓΔΑΕΕ και του ΠΝ, να κατασκευασθούν δύο νέα υποβρύχια Τύπου 209/1400mod AIP αντί να εκσυγχρονισθούν τα ΑΜΦΙΤΡΙΤΗ (S117) και ΠΟΝΤΟΣ (S119) Τύπου 209/1200, χωρίς επιβάρυνση του τιμήματος της αρχικής σύμβασης Neptune II. Όπως όμως αναφέρθηκε στον Τύπο, τέθηκαν οι όροι της εξεύρεσης λύσης στο πρόγραμμα υποβρυχίων Τύπου 214, καθώς και της καταβολής ποσού €108 εκατ. από τις καθυστερούμενες πληρωμές ύψους του Neptune II. Το ποσό και ο χρόνος καταβολής συμφωνήθηκαν σε υψηλό επίπεδο, αλλά η πληρωμή εξακολουθεί να εκκρεμεί 8 μήνες αργότερα.