Μυστικά ραντεβού για τις αεροµαχίες
Η άγνωστη διαπραγµάτευση που ναυάγησε
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Αριστοτελία Πελώνη
Μυστικό δίαυλο διαλόγου για το Αιγαίο - ανεξάρτητο από τις διερευνητικές επαφές - για τα αεροναυτικά θέµατα επιχείρησε να ανοίξει η Τουρκία τον περασµένο Ιούνιο, όπως προκύπτει από απόρρητο τηλεγράφηµα που παρουσιάζουν «ΤΑ ΝΕΑ».
Η Αγκυρα πρότεινε µυστική διαπραγµάτευση για τη µείωση της έντασης στον αέρα και υπέβαλε προτάσεις που επιχειρούν να µετατρέψουν το Αιγαίο σε ουδέτερη ζώνη, όπου τα τουρκικά µαχητικά θα µπορούν να πετούν ανενόχλητα, την ώρα που έβγαζε τα πλοία «Τσεσµέ» και «Πίρι Ρέις» για έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Μπορεί ο τούρκος Πρωθυπουργός να δήλωσε πριν από λίγες µέρες (µιλώντας στον Σκάι) ότι δεν επιθυµεί να γίνονται υπερπτήσεις στο Αιγαίο και να άφησε να εννοηθεί ότι η κυβέρνησή του έχει προβεί σε συστάσεις για το ζήτηµα στις ένοπλες δυνάµεις, οι προτάσεις όµως που έχει υποβάλει η Αγκυρα στην Αθήνα για τα αεροναυτιλιακά θέµατα στο Αιγαίο δεν διαφέρουν από θέσεις που έχουν διατυπωθεί το 2006 και το 2009 και επιχειρούν να διαµορφώσουν καθεστώς συνδιαχείρισης στο Αιγαίο.
Οπως αποκαλύπτουν «ΤΑ ΝΕΑ», ο Ταγίπ Ερντογάν κατά την επίσηµη επίσκεψή του στην Αθήνα (τον Μάιο) πρότεινε στον Γιώργο Παπανδρέου να υπάρξει παράλληλος δίαυλος διαλόγου για τη µείωση της έντασης και του κινδύνου πρόκλησης ατυχηµάτων στο Αιγαίο. Η πρόταση έγινε δεκτή από την ελληνική πλευρά και όπως προκύπτει από το σχετικό απόρρητο τηλεγράφηµα του ΥΠΕΞ στις 18 Ιουνίου, έναν µήνα µετά την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα, ο γενικός γραµµατέας του ΥΠΕΞ Ι. Αλέξιος Ζέππος και ο τούρκος ΥΦΥΠΕΞ και επικεφαλής των διερευνητών επαφών από την τουρκική πλευρά Φεριντούν Σινιρλίογλου, συναντήθηκαν για πρώτη φορά στην Κωνσταντινούπολη µε ατζέντα τα αεροναυτιλιακά θέµατα στο Αιγαίο. Η τουρκική πλευρά ζήτησε αντικείµενο των συζητήσεων να αποτελέσει η δέσµη µέτρων που είχε προτείνει τον Αύγουστο του 2009, ο «κώδικας συµπεριφοράς» που είχε προτείνει το 2006, καθώς και µέτρα πτητικής συµπεριφοράς που είχε αντιπροτείνει η ελληνική πλευρά το 2006 και για τα οποία ουδέποτε έλαβε απάντηση. Σε αυτά προστέθηκαν οι δύο προτάσεις που απηύθυνε δηµοσίως στην Αθήνα ο τούρκος Πρωθυπουργός και αφορούν στις άοπλες πτήσεις πάνω από το Αιγαίο και στην ανταλλαγή «daily flight schedules» (ηµερησίων σχεδίων πτήσης). Μάλιστα ο Φ. Σινιρλίογλου διευκρίνισε ότι στόχος πρέπει να είναι να βρεθούν πρακτικοί τρόποι να µειωθεί η ένταση στο Αιγαίο και όχι να αντιµετωπισθεί η ουσία των προβληµάτων. Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε, σύµφωνα µε το τηλεγράφηµα, «to turn the basketball into a volleyball game by putting a saftey net in the middle» («να µετατραπεί ο αγώνας µπάσκετ σε αγώνα βόλεϊ, βάζοντας ένα δίχτυ ασφαλείας στη µέση»). Εµµέσως πλην σαφώς δηλαδή, σηµειώνουν διπλωµατικές πηγές, όποια και να είναι η τελική συµφωνία, να µη θίγει τις πάγιες θέσεις των δύο πλευρών.
Τα τρία βασικά σηµεία της τουρκικής πρότασης είναι τα εξής: α) να υπάρξει µυστική «συµφωνία κυρίων» για να εφαρµοστεί «κώδικας συµπεριφοράς» πέραν των 10 ναυτικών µιλίων, β) να αποφευχθούν οι τουρκικές υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά, εφόσον οι ελληνικές αναχαιτίσεις γίνονται µε λιγότερο επιθετικό τρόπο (!) και γ) να µειωθούν οι τουρκικές παραβιάσεις εντός των 6-10 ναυτικών µιλίων, εφόσον µειωθούν και οι ελληνικές αναχαιτίσεις στον διεθνή εναέριο χώρο µακριά από τις ελληνικές ακτές. Πρότειναν ακόµη να υπάρξει νέα συνάντηση – η οποία και έγινε στις 29 Ιουνίου στην Αθήνα– προκειµένου να συγκεντρωθούν οι προτάσεις που έχουν διατυπώσει και οι δύο πλευρές κατά καιρούς και να διαµορφωθεί µια κοινή βάση συζήτησης.
Το χρονοδιάγραµµα
Με το πρόσχηµα ότι τα εν λόγω ζητήµατα πρέπει να αντιµετωπισθούν άµεσα, ο τούρκος ΥΦΥΠΕΞ πρότεινε να προχωρήσουν οι συνοµιλίες ανεξάρτητα από την πορεία των διερευνητικών επαφών και µάλιστα έθεσε ως πρόταση να ολοκληρωθούν στα τέλη του Σεπτεµβρίου (που πέρασε)...
Ωστόσο, οι συνοµιλίες «πάγωσαν» επ’ αόριστον µε εντολή του έλληνα Πρωθυπουργού, καθώς εκτιµήθηκε ότι οι τουρκικές προτάσεις θίγουν κυριαρχικά δικαιώµατα και επιχειρούν να επιβάλουν καθεστώς συνδιαχείρισης στο Αιγαίο. Ως εκ τούτου, σύµφωνα µε πληροφορίες, τα αεροναυτιλιακά τελούν αυτήν τη στιγµή υπό καθεστώς ιδιότυπης εξαίρεσης από τις διερευνητικές επαφές.
ΤΟ «ΠΑΓΩΜΑ»
Οι συνοµιλίες σταµάτησαν µε απόφαση του Γ. Παπανδρέου, καθώς η Αγκυρα προέβαλε παράλογες απαιτήσεις
Η ατζέντα τους για «ουδέτερη ζώνη» στο Αιγαίο
ΤΗΝ ΩΡΑ που οι Τούρκοι εξέφραζαν την ειλικρινή βούλησή τους για την αποφυγή της έντασης, έβγαζαν τον περασµένο Ιούλιο το «Τσεσµέ» και το «Πίρι Ρέις» για έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, ενισχύοντας την εντύπωση, λένε διπλωµατικές πηγές, ότι ουδόλως ενδιαφέρονται για τη µείωση της έντασης και πως οι όποιες προτάσεις δεν είναι παρά το µέσο για να µπορούν τα µαχητικά της να πετούν ανενόχλητα ενώ η ίδια θα ενισχύει τις θέσεις και τις διεκδικήσεις της.
Συγκεκριµένα – σηµειώνουν οι ίδιες πηγές – σε ό,τι αφορά την αποφυγή τουρκικών υπερπτήσεων εντός της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης (6 ναυτικά µίλια), η Αγκυρα επιχειρεί να παρουσιάσει το αυτονόητο ως παραχώρηση. Οσο για τον περιορισµό των πτήσεων τουρκικών αεροσκαφών που προτείνει η Αγκυρα εντός των 6-10 ναυτικών µιλίων, εφόσον σηµειωθεί ανάλογη µείωση των ελληνικών αναχαιτίσεων στον διεθνή εναέριο χώρο, η πρόταση αυτή έρχεται σε αντίθεση µε την ώς σήµερα πολιτική αναγνώρισης όλων των εισερχοµένων αεροσκαφών εντός του FΙR Αθηνών, αν δεν έχουν καταθέσει σχέδιο πτήσης. Εικονικές εµπλοκές
Η υιοθέτηση κώδικα συµπεριφοράς που προτείνει η Αγκυρα για τις πτήσεις πέρα από τα 10 ναυτικά µίλια – στις εν λόγω συνοµιλίες πρότεινε «εικονικές» αεροµαχίες ύστερα από αλληλοπροειδοποίηση ή προσυνεννόηση ώστε να µπορεί η κάθε πλευρά να συντηρεί τις πάγιες θέσεις της – δεν είναι, σηµειώνουν διπλωµατικές πηγές, παρά το πρόσχηµα για να καταργηθούν οι αναχαιτίσεις και αναγνωρίσεις των τουρκικών µαχητικών, θέτοντας θέµα αµφισβήτησης των ελληνικών αρµοδιοτήτων επί του ελληνικού εναέριου χώρου.
Παγίδα, πάντως, θεωρείται από αρµόδιες πηγές και η πρόταση που παρουσίασε δηµοσίως στην Αθήνα ο Ταγίπ Ερντογάν περί αφοπλισµένων αεροσκαφών στις πτήσεις πάνω από το Αιγαίο, η οποία αποτελεί και πάγια αµερικανική άποψη. Η ελληνική θέση είναι ότι τα ελληνικά µαχητικά πετούν οπλισµένα λόγω της υποχρέωσής τους που απορρέει από την αποστολή ελέγχου του FΙR Αθηνών ενώ τα τουρκικά πετούν οπλισµένα από επιλογή.
Η πρόταση αυτή, εκτιµούν διπλωµατικές πηγές, επιχειρεί να µετατρέψει το Αιγαίο σε «ουδέτερη ζώνη» προκειµένου να πετύχει η Αγκυρα µια µορφή συνδιαχείρισης στο Αιγαίο, διατηρώντας παράλληλα όλο το πακέτο των διεκδικήσεών της εναντίον της Ελλάδας, χωρίς όµως να υπάρχει ο «κίνδυνος» απρόβλεπτου στρατιωτικού επεισοδίου.
Τι (δεν) έλεγε η Αγκυρα για το Αιγαίο
14/5/2010, ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ «Οχι οπλισµένα»
«Τα αεροπλάνα που πετάνε στο Αιγαίο δεν πρέπει να είναι οπλισµένα. Να αφαιρέσουµε τις βόµβες από τα πολεµικά αεροπλάνα. Αυτό είναι ένα πρώτο βήµα». 18/10/2010, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ, ΣΚΑΪ
Για τις πτήσεις
«Η Ελλάδα κάνει πτήσεις των µαχητικών αεροσκαφών της σε µια πολύ µεγάλη έκταση. Δηλαδή, φτάνουν µέχρι τη δική µας υφαλοκρηπίδα. Εµείς δεν έχουµε τόσο µεγάλες αποστάσεις να διανύουµε. Κι εδώ νοµίζω ότι χρειάζεται µια αλληλοκατανόηση» Α. ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ, 8 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010
«Γείτονες στο στενό»
«Σκεφτείτε δυο γείτονες στην ίδια συνοικία οι οποίοι µοιράζονται το ίδιο στενό. Μπορεί να έχουν διαφορές, αλλά αυτό δεν σηµαίνει ότι θα εγκαταλείψουν αυτό το στενό. Εχουν γίνει πολλά βήµατα για τη βελτίωση των σχέσεων και αυτά τα βήµατα τα κάναµε για να πετάµε από το παράθυρό µας λουλούδια στο εξής». 
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου