Προσέγγιση µετ' εµποδίων

Η ατζέντα της άτυπης επίσκεψης του Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα

Αριστοτελία Πελώνη

Η µείωση της έντασης στο Αιγαίο, το Κυπριακό και η συνεργασία Ελλάδας - Τουρκίας θα βρεθούν, µεταξύ άλλων, στην ατζέντα της σηµερινής συνάντησης του Γιώργου Παπανδρέου µε τον Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο του Συνεδρίου για την Κλιµατική Αλλαγή στη Μεσόγειο που αρχίζει στον «Αστέρα» της Βουλιαγµένης.
Η συνάντηση των δύο Πρωθυπουργών, όπως έλεγαν διπλωµατικές πηγές, είναι άτυπη, δεν παύει όµως να έχει τον συµβολισµό της αφού είναι η δεύτερη επίσκεψη που πραγµατοποιεί στην Ελλάδα ο κ. Ερντογάν τους τελευταίους έξι µήνες.

Ωστόσο τα όρια της ελληνοτουρκικής προσέγγισης έγιναν και χθες σαφή καθώς την ώρα που ο τούρκος Πρωθυπουργός πετούσε προς την Αθήνα, η τουρκική πλευρά (υπουργός Ενέργειας Τανέρ Γιλντίζ) ανακοίνωνε την πρόθεσή της να προχωρήσει σε έρευνες για εξόρυξη πετρελαίου βορείως της Κύπρου. Κίνηση που όχι µόνο δεν θα συµβάλει στη βελτίωση του κλίµατος στα ελληνοτουρκικά αλλά απειλεί να δηµιουργήσει νέες τριβές της Τουρκίας τόσο µε την Κυπριακή Δηµοκρατία όσο και µε την Ελλάδα. Διπλωµατικές πηγές σηµειώνουν πάντως ότι η Αγκυρα έχει αυτήν τη στιγµή κάθε λόγο για να προβάλει στη διεθνή κοινότητα την προσέγγιση µε την Ελλάδα και να δηλώνει πως υπάρχουν απτά αποτελέσµατα από αυτήν. Αυτό δε καθόσον πλησιάζει η έκθεση προόδου της Κοµισιόν, την ώρα που η Αγκυρα δεν πήρε αυτό που ήθελε µετά τη γνωµοδότηση και της νοµικής υπηρεσίας του Ευρωκοινοβουλίου για το απευθείας εµπόριο µε τους Τουρκοκυπρίους και νιώθει ότι βρίσκεται µε την πλάτη στον τοίχο ενόψει της αξιολόγησής της από τις Βρυξέλλες τον ερχόµενο Δεκέµβριο. Την εκτίµηση ότι η νέα επίσκεψη Ερντογάν δείχνει τη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων εξέφρασε χθες από την Αθήνα ο γενικός γραµµατέας του ΝΑΤΟ Αντερς Φογκ Ράσµουσεν στον οποίο η Αθήνα έθεσε τόσο το ζήτηµα της Λήµνου (η οποία δεν συµπεριλαµβάνεται στους σχεδιασµούς των ασκήσεων του ΝΑΤΟ) όσο και το θέµα της υποβολής σχεδίων πτήσης στο FΙR Αθηνών όλων των τουρκικών πολεµικών αεροπλάνων που πετούν στο Αιγαίο σύµφωνα µε τις πρακτικές που εφαρµόζονται σε όλες τις χώρες της Συµµαχίας και της Ε.Ε.

Χθες από την τουρκική εφηµερίδα «Ζαµάν» διέρρευσε ότι µέχρι το τέλος του χρόνου θα υπάρξει αποτέλεσµα σχετικά µε την υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο ενώ άφηνε να εννοηθεί ότι η επίλυση των προβληµάτων στο Αιγαίο µπορεί να επιφέρει την αξιοποίηση του πλούτου του σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Σύµφωνα µε την τουρκική πλευρά, στην ατζέντα της σηµερινής συνάντησης µε τον Γ. Παπανδρέου ο Τ. Ερντογάν θα ξαναθέσει τα µειονοτικά, ζητώντας να γίνουν θετικές ενέργειες για την «τουρκική µειονότητα» της Θράκης. Η Αγκυρα, άλλωστε, χρησιµοποιεί εσχάτως το επιχείρηµα ότι η ίδια προέβη σε κίνηση καλής θέλησης απέναντι στο Πατριαρχείο, επιτρέποντας την τέλεση θείας λειτουργίας µία φορά τον χρόνο στη Μονή της Παναγίας της Σουµελά στην Τραπεζούντα, χορηγώντας τουρκική υπηκοότητα σε ενδιαφεροµένους να συµµετάσχουν στη ζωή του Πατριαρχείου µητροπολίτες. Σε αντίθεση µε τις προσδοκίες της τουρκικής πλευράς γράφει η «Ζαµάν», «η Αθήνα δηλώνει ότι το µειονοτικό αποτελεί εσωτερική της υπόθεση».

ΔΙΑΡΡΟΕΣ

Η «Ζαµάν» γράφει ότι µέχρι το τέλος του χρόνου αναµένεται συµφωνία για την υφαλοκρηπίδα

«Συζήτηση, όχι διαπραγµάτευση οι µυστικές συνοµιλίες»

ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΝΑ διασκεδάσει τις εντυπώσεις για τον µυστικό δίαυλο διαλόγου Αθήνας - Αγκυρας µε θέµα τις πτήσεις στο Αιγαίο κατέβαλε χτες η κυβέρνηση, επιβεβαιώνοντας συγχρόνως το δηµοσίευµα των «ΝΕΩΝ», που αποκάλυπτε τις πρώτες συναντήσεις των δύο πλευρών αλλά και τον τερµατισµό της άτυπης αυτής διαδικασίας µε εντολή Παπανδρέου.

Δεν θα δεχτούµε «ούτε γρατσουνιά σε ό,τι αφορά τα κυριαρχικά µας δικαιώµατα», δήλωσε χθες ο υπουργός Εξωτερικών Δηµήτρης Δρούτσας, ερωτηθείς για την αποκάλυψη των «ΝΕΩΝ». Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι η Ελλάδα είναι ανοιχτή στον διάλογο, ακόµη και για τα δύσκολα θέµατα.

«Οι θέσεις της Ελλάδας είναι σαφείς και η ελληνική κυβέρνηση κινείται αυστηρά στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου, κατοχυρώνοντας πλήρως τα κυριαρχικά µας δικαιώµατα και την εδαφική ακεραιότητα. Αυτό είναι το πλαίσιο και αν θέλετε και η απόλυτη κόκκινη γραµµή», δήλωσε στη ΝΕΤ σχετικά µε το δηµοσίευµα ο υπουργός, ενώ πρόσθεσε ότι η Ελλάδα είναι ανοιχτή σε νέους τρόπους συνεργασίας «ακόµη και να προσεγγίσουµε θέµατα δύσκολα, είναι προς το συµφέρον µας, αλλά το πλαίσιο είναι ξεκάθαρο». Νωρίτερα, µιλώντας στην Γερµανική Σχολή Αθηνών είχε πει ότι «η ουσία της διπλωµατίας έχει να κάνει µε τον διάλογο».

Ο Π. Μπεγλίτης
Στις επιφυλάξεις που διατυπώνονται ενόψει της σηµερινής συνάντησης του Γ. Παπανδρέου µε τον Τ. Ερντογάν απάντησε χθες από τη Βουλή και ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Αµυνας Πάνος Μπεγλίτης, ο οποίος διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός θα υπερασπιστούν τα εθνικά συµφέροντα της χώρας «όπως κάνουν σε κάθε ευκαιρία διαλόγου και συναντήσεων». Τόνισε ότι η κυβέρνηση δεν θα δεχθεί τη λογική του «ανατολίτικου παζαριού» που «θέλει να εξισώσει µια απειλή, έτσι όπως εκφράζεται µέσω του casus belli και της σχετικής απόφασης της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, µε ένα αναφαίρετο δικαίωµα της χώρας µας, όπως προκύπτει από το πρωτογενές και παράγωγο Διεθνές Δίκαιο. Και αυτό είναι η επέκταση των χωρικών υδάτων της χώρας µας µέχρι τα 12 ναυτικά µίλια, ρύθµιση που εξασφαλίζεται απολύτως από το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας». «Δεν γίνεται µυστική διπλωµατία», υπογράµµισε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Γρηγόρης Δελαβέκουρας ερωτηθείς για το δηµοσίευµα των «ΝΕΩΝ» µε το απόρρητο τηλεγράφηµα που αποδεικνύει ότι οι Τούρκοι επιχείρησαν να ανοίξουν µυστικό δίαυλο επικοινωνίας για τα αεροναυτικά θέµατα στο Αιγαίο.

Επιβεβαιώνοντας το δηµοσίευµα, σηµείωσε ότι «η Τουρκία µπορεί να πει ό,τι θέλει. Αυτό δεν σηµαίνει ότι η Ελλάδα το δέχεται, ούτε ότι η Ελλάδα ξεκινάει διαπραγµάτευση». Και συµπλήρωσε ότι «η Ελλάδα δεν έχει κανένα λόγο να φοβηθεί να κουβεντιάσει οτιδήποτε, εφόσον θα υπάρχει απόλυτος σεβασµός στα κυριαρχικά δικαιώµατα, στο Διεθνές Δίκαιο και στα συµφέροντα της χώρας µας – και αυτό είναι αυτονόητο. Το αν η Τουρκία θέσει ή δεν θέσει τις γνωστές θέσεις αυτό δεν είναι ζήτηµα που η Ελλάδα έχει λόγο να φοβηθεί. Οι θέσεις µας είναι απολύτως ξεκάθαρες και τις επαναλαµβάνουµε στο ακέραιο».

Η αντίδραση της Ν.Δ.
«Το ζήτηµα που έχει δηµιουργηθεί είναι µείζον», δήλωσε χθες ο πρώην εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ και ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Γιώργος Κουµουτσάκος. «Ειδικά ενόψει της επίσκεψης Ερντογάν πρέπει να διευκρινιστεί άµεσα και πλήρως, όχι από υπηρεσιακούς παράγοντες, αλλά από την πολιτική ηγεσία τόσο του ΥΠΕΞ όσο και του υπουργείου Εθνικής Αµυνας. Πρέπει επίσης να καταστεί σαφές τι και από ποιους συζητιέται εδώ και έναν χρόνο στον διάλογο µε την Αγκυρα».


Βγαίνουν ξανά για πετρέλαιο στα βόρεια της Κύπρου

ΑΝΤΙΠΕΡΙΣΠΑΣΜΟ ΣΤΑ ανοίγµατα της Ελλάδας και της Κύπρου προς το Ισραήλ και στη δεδηλωµένη πρόθεση των τριών πλευρών να προχωρήσουν σε ενεργειακές συµφωνίες επιχειρεί η Αγκυρα µε τη χθεσινή της ανακοίνωση ότι προτίθεται να πραγµατοποιήσει έρευνες για πετρέλαιο βορείως της Κύπρου.

Η κίνηση αυτή, υποστηρίζουν διπλωµατικές πηγές, δεν πρέπει να θεωρείται ανεξάρτητη από την περιοδεία του υπουργού Εξωτερικών Δηµήτρη Δρούτσα στη Μέση Ανατολή και το ταξίδι του στο Ισραήλ αλλά και από τις πληροφορίες ότι η ελληνική κυβέρνηση µελετά την ισραηλινή πρόταση για µεταφορά του τεράστιου όγκου φυσικού αερίου που έχει βρεθεί ανοιχτά του Ισραήλ στην Ευρώπη µέσω υποθαλάσσιου αγωγού που θα διέρχεται από την Ελλάδα.

Την ίδια ώρα, Κύπρος και Ισραήλ έχουν δηλώσει επισήµως ότι θα συνεργαστούν στον τοµέα της ενέργειας και ότι σύντοµα θα προχωρήσουν σε καθορισµό των µεταξύ τους θαλασσίων συνόρων, καθώς το κοίτασµα «Λεβιάθαν» που βρίσκεται µεταξύ των δύο χωρών εκτιµάται ότι διαθέτει φυσικό αέριο 300 δισ. κυβικών µέτρων. Μάλιστα, οι εταιρείες που ερευνούν τα κοιτάσµατα δεν αποκλείουν ο «Λεβιάθαν» να περιέχει και 3 δισ. βαρέλια πετρέλαιο. Το κοίτασµα «Cyprus Α», ή αλλιώς «Οικόπεδο 12», στο όριο της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονοµικής Ζώνης (ΑΟΖ), αποτελεί µια ενότητα µε το «Λεβιάθαν». Τις έρευνες και τις άδειες εκµετάλλευσης των κοιτασµάτων του Ισραήλ είχε αναλάβει η αµερικανική εταιρεία Νoble Εnergy Ltd που εδρεύσει στο Χιούστον σε κοινοπραξία µε ισραηλινές εταιρείες. Στην ίδια έχει ανατεθεί η άδεια για την έρευνα του παρακείµενου κυπριακού «Οικοπέδου 12».

Τα κοιτάσµατα φυσικού αερίου και πετρελαίου που έχουν εντοπιστεί στην Ανατολική Μεσόγειο και η εικόνα ότι η περιοχή είναι το νέο ενεργειακό Ελντοράντο προκαλούν τριβές ήδη από το 2008. Τότε η Τουρκία έστειλε το νορβηγικό ερευνητικό σκάφος «Μalene Οstervold» για πετρελαϊκές έρευνες σε περιοχές της ελληνικής υφαλοκρηπίδας του Καστελλόριζου, ενώ το καλοκαίρι έβγαλε το «Πίρι Ρέις» στην ίδια περιοχή.

Το σχέδιο
Συµπτωµατικές δεν πρέπει να θεωρούνται και οι πρόσφατες δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν για την αµοιβαία εκµετάλλευση ενεργειακών κοιτασµάτων στο Αιγαίο, διαφορετικά, όπως είπε, «οι δύο χώρες θα είναι χαµένες».

Διπλωµατικές πηγές εκτιµούν ότι οι κινήσεις αυτές αποτελούν µέρος ενός συνολικότερου τουρκικού σχεδίου, καθώς η Αγκυρα καθιστά σαφές ότι δεν προτίθεται να µείνει έξω από το ενεργειακό παιχνίδι στην περιοχή. Στόχος της, λένε οι ίδιες πηγές, είναι να εξαιρέσει το Καστελλόριζο από τη χάραξη των θαλασσίων ζωνών της µε την Ελλάδα, προκειµένου να πάρει µερίδιο της πίτας. Κι αυτό διότι αν εξαιρεθεί το Καστελλόριζο κατά τη χάραξη ΑΟΖ και θαλασσίων γραµµών, ένα κοµµάτι της ελληνικής ΑΟΖ θα περάσει στην Τουρκία, της οποίας η θαλάσσια γραµµή θα φτάνει µέχρι την αιγυπτιακή.
Τα Νέα