Η σημασία της «κατάργησης» του τουρκικού casus belli

Αλλαγή της στάσης της Τουρκία στο ζήτημα της επέκτασης των χωρικών υδάτων της Ελλάδας στα 12 μίλια.

Σε ελληνικά και τουρκικά μέσα αρχίζει να διαδίδεται η φήμη ότι η τουρκική κυβέρνηση επεξεργάζεται την πιθανότητα άρσης του casus belli.

Η αλλαγή της στάσης φαίνεται να προκύπτει ως υπο-παράγωγο της γενικότερης αλλαγή πολιτικής που διαφαίνεται από το περιεχόμενο της νέας «Ερυθράς Βίβλου» ή «Βιβλίου των Κόκκινων Γραμμών» (όπως αναφέρεται στα ελληνικά μέσα) όπου η Ελλάδα ως απειλή υποβαθμίζεται σημαντικά.

Όπως αναφέρεται και σε άρθρο του περιοδικού «ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΚΑΙ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ» η «Ερυθρά Βίβλος» είναι ένα επίσημο έγγραφο του τουρκικού κράτους που καθορίζει ρητά τις βασικές γραμμές της πολιτικής εθνικής ασφάλειας της Τουρκίας και υποχρεώνει την εκάστοτε κυβέρνηση να ακολουθεί πολιτικές που στηρίζονται απαρέγκλιτα στις γραμμές του πρωτοκόλλου. Συνεπώς, οι αλλαγές που παρατηρούνται στο έγγραφο καταδεικνύουν και ευρύτερες αλλαγές πολιτικής αλλά και στρατηγικής στόχευσης της γείτονος.

Η διαφοροποίηση που εμφανίζεται στη νεότερη έκδοση της «Ερυθράς Βίβλου» είναι στην πραγματικότητα η εναρμόνιση της διάγνωσης απειλών και της διαμόρφωσης στόχων της Τουρκίας μετά τη σημαντική ανατροπή της κατανομής στρατιωτικών δυνατοτήτων σε περιφερειακό επίπεδο αλλά και της αλλαγής φιλοσοφίας εξωτερικής πολιτικής που η κυβέρνηση Ερντογάν επιδιώκει να ακολουθήσει ύστερα και από την ανάθεση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών στον καθηγητή Νταβούτογλου.
Μετά από την εξοπλιστική απραξία των τελευταίων ετών αλλά και την κάκιστη οικονομική κατάσταση της Ελλάδας, οι γείτονες φαίνεται ότι αντιλαμβάνονται πως η ελληνική στρατιωτική δυνατότητα και επιρροή υποχωρεί «απελευθερώνοντας» έτσι την Τουρκία από έναν σημαντικό εξωτερικό στρατιωτικό και πολιτικό παράγοντα.

Σε κάθε περίπτωση, είναι προφανές ότι, εδώ και δεκαετίες, η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να αποτελεί πρωτεύουσα απειλή για την τουρκική ασφάλεια εφόσον έχει σε διακηρυκτικό αλλά και ουσιαστικό-πολιτικό επίπεδο περιορίσει του δυνητικούς της στρατηγικούς στόχους μέσα από ένα αυστηρό δόγμα αντιποίνων το οποίο αποκλείει (ορθώς) την πιθανότητα οποιουδήποτε προληπτικού πλήγματος ή πολιτικής έγερσης των καθορισμένων από τις διεθνείς συνθήκες ζητημάτων.

Από αυτή την άποψη καθίσταται εμφανές το ότι η χώρα μας παρέμεινε μέχρι πρότινος σημαντική απειλή για την Τουρκία κυρίως λόγω του ανασχετικού της ρόλου στην επέκταση (κι όχι στη διατήρηση) των τουρκικών κεκτημένων και λιγότερο εξαιτίας οποιασδήποτε πραγματικής απειλής της τουρκικής εδαφικής και οικονομικής ασφάλειας.

Εξάλλου, όπως διαφαίνεται  και από τη νέα «Ερυθρά Βίβλο» οι προτεραιότητες της Τουρκίας τώρα επανακαθορίζονται και η προσοχή κατευθύνεται προς ανατολάς, όπου ένα πυρηνικοποιημένο Ιράν θα δράσει μετά βεβαιότητας καταλυτικά στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή (και παγκοσμίως), γεγονός που η Τουρκία θα εκμεταλλευτεί αφενός για τη ανάληψη ενός νέου διαμεσολαβητικού ρόλου (εάν δεν έχει απαξιωθεί πλήρως ως σύμμαχος της Δύσης) και αφετέρου, για τη μελλοντική απόκτηση πυρηνικών δυνατοτήτων που εδώ και δεκαετίες εξάλλου έχει επιδιώξει να εξασφαλίσει.
Defencepoint