Αθήνα και Ιερουσαλήμ

Κύριο Άρθρο της Jerusalem Post, 10.7.2011 (μεταφρασμένο)

Η σύσφιξη των σχέσεων του Ισραήλ και της Ελλάδας αποτελεί μια θετική εξέλιξη που πρέπει να επιδιωχθεί και να καλλιεργηθεί.

Η Αθήνα και η Ιερουσαλήμ είναι πανάρχαιοι πολιτισμικοί αντίπαλοι.

Ενώ οι Έλληνες της αρχαιότητας έβλεπαν τη φύση ως εγγενώς τέλεια, λάτρευαν το σώμα και αγκάλιαζαν τον πολυθεϊσμό, οι Εβραίοι επιδίωκαν την tikkun olam (επιδιόρθωση του κόσμου), έδιναν έμφαση στο πνεύμα σε σχέση με το σώμα και τηρούσαν αυστηρά το μονοθεϊσμό.


Ακόμη και μετά τη σύσταση του σύγχρονου Ισραηλινού κράτους, οι σχέσεις μεταξύ των Ελλήνων και των Εβραίων της Σιών ήταν τεταμένες. Στη δεκαετία του 1950, η “Περιφερειακή Πολιτική” του David Ben-Gurion η οποία αποσκοπούσε – όπως επισήμανε πρόσφατα ο ιστορικός Benny Morris στο Εθνικό Συμφέρον – “στην προσέγγιση και τη σφυρηλάτηση συμμαχιών με τις μη Αραβικές ή μη Ισλαμικές χώρες και ομάδες της περιοχής συμπεριλαμβανομένου του Ιράν και της Τουρκίας, των Δρούζων της Συρίας, των Κούρδων του Ιράκ, των Χριστιανών και των ανιμιστών του νότιου Σουδάν καθώς και των Μαρωνιτών του Λιβάνου”, δεν περιλάμβανε τους Έλληνες.
Η Ελλάδα ήταν η μόνη Ευρωπαϊκή δημοκρατία που, το 1947, ψήφισε με τους Άραβες κατά του ψηφίσματος διχοτόμησης της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ που ενέκρινε τη δημιουργία ενός Εβραϊκού κράτους (κι ενός Παλαιστινιακού).
Οι σχέσεις παρέμειναν ψυχρές ακόμη και μετά την απομάκρυνση της στρατιωτικής χούντας του συνεργάτη των Ναζί Γεωργίου Παπαδόπουλου το 1974 και παρέμειναν έτσι για περισσότερο από μια δεκαετία. Λίγο μετά την εκλογή του στην πρωθυπουργία το 1981, ο Ανδρέας Παπανδρέου – πατέρας του σημερινού Έλληνα Πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου – καλλιέργησε στενούς δεσμούς με τον αρχηγό της PLO, Yasser Arafat, στα πλαίσια μιας ευρύτερης πολιτικής “Τριτοκοσμισμού” (Thirdworldism).
Ο πατέρας Παπανδρέου ήλπιζε ότι η φιλο-Παλαιστινιακή πολιτική του θα έφερνε Αραβικές επενδύσεις, θα προστάτευε τα πετρελαϊκά συμφέροντα και θα ενίσχυε τη θέση της Ελλάδας στον Μουσουλμανικό κόσμο σε σχέση με την κοσμική Τουρκία. Η σταδιακή σύσφιξη των σχέσεων με το Ισραήλ άρχισε το 1990 από την κυβέρνηση της “Νέας Δημοκρατίας” του τότε Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη η οποία έβαλε τέλος σε μια δεκαετία τεταμένων σχέσεων με τις ΗΠΑ και, ως επέκταση, με το Ισραήλ. Εκείνη τη χρονιά η Ελλάδα έγινε το τελευταίο μέλος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας που σύναψε πλήρεις διπλωματικές σχέσεις με το Εβραϊκό κράτος.
Τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει μια δραματική βελτίωση των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και της Ελλάδας. Ένα μήνα μετά την εκλογή του Παπανδρέου ως Πρωθυπουργού, το Νοέμβριο του 2009, η Ελλάδα απείχε κατά τη διάρκεια ψηφοφορίας του ΟΗΕ για την έκθεση Goldstone, μια στάση που κάποτε φάνταζε αδιανόητη.
Ο Παπανδρέου επισκέφθηκε το Ισραήλ πέρσι τον Ιούλιο κι έγινε έτσι ο πρώτος Έλληνας Πρωθυπουργός που έκανε κάτι τέτοιο μετά τον Μητσοτάκη. Μόλις τρεις εβδομάδες αργότερα, ο Πρωθυπουργός Binyamin Netanyahu πέρασε μερικές μέρες κάνοντας κρουαζιέρα στα Ελληνικά νησιά με τον Παπανδρέου. Ήταν φανερό ότι είχε αναπτυχθεί μια ιδιαίτερη χημεία μεταξύ των δύο Πρωθυπουργών που αμφότεροι μιλούν άψογα Αγγλικά (ο Παπανδρέου έχει γεννηθεί στο St. Paul της Μινεσότα).
Από τότε έχουν ανταλλαγεί πολλές επισκέψεις υψηλού επιπέδου.
Οι Ισραηλινές και Ελληνικές αεροπορικές δυνάμεις πραγματοποίησαν κοινές εκπαιδευτικές ασκήσεις και το Ισραήλ προσέφερε στην Ελλάδα στρατιωτικές συμφωνίες με ευνοϊκούς όρους χρηματοδότησης. Τον Φεβρουάριο, η Διάσκεψη των Προέδρων των Μείζονων Αμερικανο-Εβραϊκών Οργανώσεων πραγματοποίησε την ετήσια συνάντησή της στην Αθήνα ενώ μεγάλη άνθιση έχει γνωρίσει και ο Ισραηλινός τουρισμός στην Ελλάδα.
Πιο πρόσφατα, η Αθήνα έπαιξε σημαντικό ρόλο στην παρεμπόδιση του απόπλου από Ελληνικά λιμάνια αντι-Ισραηλινών ακτιβιστών που αμφισβητούν τον αποκλεισμό της ελεγχόμενης από τη Hamas Γάζας, με την αναγκαστική ακινητοποίηση του Αμερικανικού πλοίου Audacity of Hope και τη σύλληψη πολλών ακτιβιστών.
Το σύνδρομο “ο εχθρός-του-εχθρού-μου-είναι-φίλος-μου” συνεισέφερε στη σύσφιξη των σχέσεων. Ακόμη και πριν από την πανωλεθρία στο Mavi Marmara τον περασμένο Μάιο, η δημόσια στήριξη της Τουρκίας προς τη Hamas – μια αντισημιτική τρομοκρατική οργάνωση δεσμευμένη στην καταστροφή του Ισραήλ – και οι στενοί δεσμοί της Άγκυρας με τη Συρία και το Ιράν, είχαν θέσει την Άγκυρα σε τροχιά σύγκρουσης με την Ιερουσαλήμ ανοίγοντας το δρόμο για τη σύναψη σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και της Ελλάδας – η οποία είναι σε σύγκρουση με την Τουρκία από τότε που απέκτησε την ανεξαρτησία της από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στις αρχές του 19ου αιώνα.
Η σοβαρή οικονομική κρίση που πλήττει την Ελλάδα αποτελεί άλλον έναν παράγοντα. Ζητώντας απεγνωσμένα την οικονομική στήριξη της διεθνούς κοινότητας και υπερεκτιμώντας ίσως ελαφρά τη δύναμη και την επιρροή του παγκόσμιου Εβραϊσμού, οι Έλληνες ελπίζουν ότι η βελτίωση των σχέσεων με το Ισραήλ και την Εβραϊκή κοινότητα της Αμερικής θα προάγει τα οικονομικά τους συμφέροντα.
Οι Έλληνες θεωρούν ότι ο Εβραϊσμός της Διασποράς επηρεάζει σημαντικά την παγκόσμια οικονομία και θα προσελκύσει δυνητικούς επενδυτές στην καταποντισμένη οικονομία τους. Η προοπτική ν’ αναχθεί το Ισραήλ σε κορυφαίο εξαγωγέα φυσικού αερίου μέσα στην επόμενη δεκαετία, μετά την πρόσφατη ανακάλυψη τεράστιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου εκεί, αποτελεί άλλον έναν πόλο έλξης για την Ελλάδα.
Αν και δύσκολα μπορεί να υποκαταστήσει την αποφασιστική επιρροή της Τουρκίας στην περιφερειακή σταθερότητα, ωστόσο, η σύσφιξη των σχέσεων του Ισραήλ και της Ελλάδας συνιστά μια θετική εξέλιξη που πρέπει να επιδιωχθεί και να καλλιεργηθεί. Η διήμερη επίσκεψη του Έλληνα Προέδρου Κάρολου Παπούλια στο Ισραήλ που ξεκίνησε το βράδυ της Κυριακής αποτελεί μία ακόμη θετική ένδειξη ότι οι ιστορικές εντάσεις μεταξύ της Ιερουσαλήμ και της Αθήνας μπορούν να γεφυρωθούν – κάτι που θ’ αποδειχθεί επωφελές και για τις δυο.
http://www.jpost.com/Opinion/Editorials/Article.aspx?id=228724