Ο Αχμέτ Νταβούτογλου

Ο άνθρωπος είναι αλεπού (έχει και λίγο τη φυσιογνωμία του συμπαθούς αρπακτικού). Εγώ παραδέχομαι ότι διαθέτει ικανότητες διπλωμάτη υψηλού επιπέδου. Θέλω να αποφύγω τις συγκρίσεις για να μην πικραθούν φίλοι και γνωστοί. Αλλά οφείλω να παραδεχθώ ότι μας έβαλε τα γυαλιά. Όσο και να μην μας αρέσει, αυτή είναι η πραγματικότητα.

Παρακολούθησα μέρος των δηλώσεών του μετά την παράνομη επίσκεψη στο νησί μας. Τι να πεις; Από πού να πιαστείς για να τον κατηγορήσεις; Μειλίχιο και γαλήνιο ύφος, ένα γελάκι όλο κατανόηση, χαμηλοί τόνοι και απαντήσεις γεμάτες με τη λέξη ειρήνη (peace, baris). Πίσω από όλες αυτές τις τσιριμόνιες και τα χαμόγελα είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς ότι δεν υπάρχει τίποτα διαφορετικό από ό,τι ξέρουμε. Οι ίδιες αδιάλλακτες θέσεις που δεν οδηγούν σε μια δίκαιη και βιώσιμη λύση. Όμως, αν προσπαθήσουμε να ακούσουμε τις δηλώσεις Νταβούτογλου με τα αφτιά ενός τρίτου (ενός Αθηναίου πολιτικού ας πούμε), αυτό που θα μείνει είναι η «αγωνιώδης» έκκληση του Νταβούτογλου προς τους Ελληνοκύπριους για «ειρήνη». Κατάφερε να κρύψει πίσω από το χαμογελαστό μουστακάκι του 40 χιλιάδες τουρκικό στρατό και δεν ξέρω εγώ πόσες χιλιάδες εποίκους.

Όσο κι αν είναι πικρό, πρέπει να το παραδεχθούμε: Μέσα από διαδικασίες (όχι μόνο πρόσφατες), στις οποίες δυστυχώς η κυπριακή Κυβέρνηση έχει την ευθύνη της, η Τουρκία κατέβηκε από το εδώλιο του κατηγορουμένου. Πέρασε στο χώρο των παρατηρητών και πολύ φοβάμαι ότι με τέτοιους πολιτικούς πολύ σύντομα θα καθίσει στην έδρα του εισαγγελέα.
Είναι σημαντικό να αναδείξουμε τις πραγματικότητες -πέρα από την επιφάνεια- των δηλώσεων του Νταβούτογλου. Η Τουρκία θέτει ξανά τις γνωστές κόκκινες γραμμές της. Ο Πρόεδρος Χριστόφιας πρέπει να νιώθει διπλή διάψευση. Πρώτον γιατί οι ελπίδες του για υιοθέτηση από τους Τούρκους νέας πιο θετικής στάσης φαίνεται να αποδεικνύονται φρούδες και δεύτερον γιατί καταρρέει η αξία της πολιτικής του θέσης για τις «κόκκινες γραμμές». Ότι δηλαδή αν η κυπριακή πλευρά δεν θέτει «κόκκινες γραμμές», τότε καθίσταται δύσκολο ώς αδύνατον να το κάνει και η τουρκική πλευρά. Ουδέν αναληθέστερον και οι δηλώσεις Νταβούτογλου το (ξανά) αποδεικνύουν. Οι Τούρκοι θέτουν -και μέσω δηλώσεων Νταβούτογλου- τις «κόκκινες γραμμές» τους με σαφήνεια. Συνομοσπονδία, εγγυήσεις, έποικοι, περιουσιακό, όλα γνωστά από την εποχή του Μπούργκενστοκ. Αντιμετωπίζουμε ουσιαστικά την επαναφορά του σχεδίου Ανάν στην πρωτογενή του μορφή, στην αφετηρία του δηλαδή, που δεν ήταν άλλη από τη συμφωνία Ερντογάν-Μπους.

Εμείς τι κάνουμε; Κι εμείς τα ίδια. Κάνουμε τα παλικάρια. Και βέβαια δεν λέω καλή η παλικαριά, αλλά θέλει και... Δηλαδή δεν μπορούμε πάντα να στηριζόμαστε στη μαγκιά κάποιων ολίγων που θα τολμήσουν να αρνηθούν την προσβολή και την ταπείνωση (π.χ. κάτοικοι Τηλλυρίας και περιχώρων). Δεν γίνεται να αφήνονται όλα περίπου στην τύχη ή (για να μην κατηγορηθώ για μηδενισμό) στη δυνατότητα του Προέδρου να πείθει τους ξένους ηγέτες για τις καλές του προθέσεις (κάνει αρκετά άλλα όχι, αρκετά!). Πού είναι ο προγραμματισμός; Ποιο είναι το σχέδιο; Είναι οι στόχοι μας εφικτοί; Αξιοποιούνται όλες οι δυνάμεις του λαού (για να μην πω του έθνους);

Ερωτήματα που μένουν αναπάντητα. Ας επιχειρήσουμε να απαντήσουμε στα άλλα ερωτήματα, ίσως πιο εύκολα. Τι φοβούνται οι Τούρκοι; Από τις ίδιες τις δηλώσεις του Νταβούτογλου βγαίνει η απάντηση μέσω της διατύπωσης της απειλής και της προειδοποίησης προς την Κύπρο και την Ελλάδα να μην τολμήσουμε να μετατρέψουμε την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας σε μηχανισμό εξάσκησης πιέσεων. Αυτός είναι ένας υπαρκτός φόβος για την Τουρκία. Υπαρκτός γιατί υπάρχουν οι δυνατότητες, οι μηχανισμοί είναι εκεί, οι διαδικασίες μπορούν να τεθούν σε εφαρμογή. Γι’ αυτό φοβούνται. Όμως έχουν δίκαιο να φοβούνται; Υπάρχει η απόφαση για αξιοποίηση των ευρωπαϊκών εργαλείων; Υπάρχει προετοιμασία; Υπάρχει προγραμματισμός; Πάλι ερωτώ χωρίς να δίνω απαντήσεις. Ίσως γιατί οι απαντήσεις θα μου είναι περισσότερο ενοχλητικές από τις δηλώσεις Νταβούτογλου.

Σημερινή